Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.FILOLOGIAJAKOPOSTAWABADAWCZA
takżewpóźniejszychróżnogatunkowychrozprawach.Ichoćbyztegowzględu
wartooniejprzypomnieć.WOzwiązkachhistorii…Baudouinstwierdza,że
lingwistykęodróżniaodfilologiiprzedewszystkimto,iżjakonnaukafizyczna”,
podobnapodwzględemmetodydonbotaniki,geologii,anatomii,chemii”,dąży
doopisanianiezmiennychprawnaturalnych.Oddzieleniejęzykajakoprzed-
miotubadańodnduchowegożycia”narodu
74
poprzezumieszczenielingwistyki
wobrębieNatur-,niezaśGeisteswissenschafen,wiążesiędlaBaudouinazokreślo-
nymikonsekwencjami.Zpozorumająonecharakterwyłączniemetodologiczny.
Otóżjęzykoznawstwomabadaćto,ncobierzeswójpoczątekznaturalnejistoty
człowiekaizupełniewyjętymjestspodwpływuwoli”,czylifonologię,fleksję
ietymologię75,składniazaś,njużwięcejodmyśliiwolijednostkizależna”,ma
przynależećdodziedzinyfilologii,takjakinnaukastylu,odwolnejwolijed-
nostkizawisłegosposobupisania”.NastępniejednakBaudouinprzenosiróżnice
wnaukowympodzialepracynaróżniceocharakterzeświatopoglądowym.Oile
bowiemfilologwswoichbadaniach,zdaniemBaudouina,zajmujesięwyłącz-
nietymijęzykami,którymiposługujelubposługiwałasięludnośćzdolnado
stworzenianaroduczynnegonwewszystkichswychorganach”(kulturalnych
ipolitycznych)76,otylelingwistę-nieobciążonegotakpojmowanymhistory-
zmem-interesująwyłącznieróżnejęzykinróżnychludów”:
Ichoćbyjedentylkożyłnaświecieczłowiek,którybypewnegozstępującegodogrobu
używałjęzyka,tozawszetumamyjęzyknarodowy,awięcnaródreprezentowany77.
Jakwidać,Baudouinowizależałonausunięciuzjęzykoznawstwapewnego
rozumieniannarodu”,niezaśsamegopojęcia.Językoznawstwoniepowinno
badaćwyłączniejęzyków,którymiposługująsięnnarodypanujące,czyliposia-
dającewłasnąpaństwowość”,leczmusirozszerzyćswojezainteresowaniena
językinarodówpojmowanychjakowspólnotyetniczno-językowenieposiadające
nkompletnejstrukturyspołecznej”78.Nieinteresujegowięcto,czywykształciły
oneliteraturę,sztukę,czysądostateczniepolityczniewyemancypowaneitd.,
leczto,żemająswójjęzyk:
dlaniego[językoznawcy]równouprawnionesąjęzykigroźnychRzymian,jakitak
bardzozwykleupośledzanychEtruskówlubJazygów-przeceniającychsięGreków,
jakiteżwszystkichlekceważonychdlaswegonieokrzesaniabarbarów,dumnych
Anglików,jakipogardzanychIrlandczyków,ogładzonychFrancuzów,jakinie-
okrzesanychBretonów,FlamandówlubProwensalów,podbijającychRosjan,jak
74Ibidem.
75Ibidem,s.8-9.
76Ibidem,s.6.
77Ibidem,s.3.
78A.Walicki,Naród,nacjonalizm,patriotyzm,Kraków2009,s.173-174.
