Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ł.Żurek,Filologia:problemydefinicyjne...
35
bezwzględunanarodowość[ł]jedennaródprzekazujejedrugiemudodal-
szegorozwoju”)104.Mierzyński,podobniejakBaudouin,krytykowałwodczy-
cieidealizowanieGrekówiRzymianprzezfilologięklasyczną,któranwszelkie
początkiipomniki[źródła]cywilizacjiimjedynymprzypisywała”,coskutko-
wałojegozdaniemizolacjądorobkukulturowegoantykuodngromadinnych
narodów”,pozostającychzesobąnawzajemwnorganicznymzwiązkuhistorycz-
nym”
105
.Swoisteumiędzynarodowienienarodowych(czylistanowiącychwytwór
określonejkulturyiokreślonegojęzyka
106
)filologiiorazniezgodanaodizolowa-
niekulturantycznychodngromadinnychnarodów”wpraktycefilologicznej
Mierzyńskiegoprzekładałysięnabadaniazzakresumitologiiporównawczej,
skupionezwłaszczanakulturzeludówbałtyckich.
Wieloaspektowośćproblematykifilologii,czylijejosadzeniewrealiachkul-
turowychdanegoczasuimiejsca,dobrzeuzmysławiawykładHistorya,flolo-
gia,historiasztukiJanaBołozaAntoniewiczaz1896r.Autordokonujewnim
podziałunahistorię,czylibadaniepolityczno-historycznegolubrozszerzonego
dogranicetnicznychnarodu,ifilologię,zajmującąsięduchemludzkimocha-
rakterzeponadnarodowym,któryobjawiasięwdziełachwymagającychnumie-
jętnościczytaniatekstuwpojęciategoznaczeniunajszerszym”(takdziełsztuki,
jakidziełliterackich)107.Elementami,którewspółdzieląliteratura,malarstwo,
architektura,rzeźbaimuzykatworzoneprzezróżnenarodywtymsamymczasie,
byłybynanalogiczneobjawyifazyrozwojuwsamychżeprzedmiotachbadań”,
czylistylelubteż-jakpiszeBołozAntoniewicz-kultury,różniącesięjednak
codostopnianogólnoludzkiego”upowszechnienia108.Opisywanaprzezautora
ponad-imiędzynarodowośćprzedmiotubadańfilologii,którawynikazwłą-
czeniawichobrębliteraturyorazdziełsztuki,służymudokonkretnychcelów:
Myzwłaszczaznaszegopartykularnegolubprowincjonalnegostanowiskapowin-
nibyśmyzeszczególnąpieczołowitościądzieła[ł]sztukichować[ł],bopamię-
tajmy,żeniepoezja,leczdopierosztukazrównałanaszinnymidzielnicami
podwzględemtwórczościidealnej.DopieroprzezsztukęwypływanaszaGalicja
Wschodnianawielkąwidowniężycianarodowo-artystycznego.[ł]dopierodzie-
łamiGrottgeratuurodzonegoiwychowanego,tunajwiększedziełatworzącego,całą
pajęczynążyciaztymkrajem,jegoludźmiistosunkamizłączonego,stajeGalicja
Wschodniazinnymiczęściamikrajuidzielnicamipodwzględemtwórczościna
104A.Mierzyński,Odzisiejszymstanowiskuflologii,Warszawa1865,s.12.
105Ibidem,s.15.
106Ibidem,s.10.
107J.BołozAntoniewicz,Historya,flologia,historyasztuki[1896],Lwów1897,s.23.
108Jedynymstylemprzeciągniętymnwpoprzekcałejludzkości”jestzdaniemautorarene-
sans:nRenesansjestjarzmemkaudyńskiemnowożytnejkultury,jestjedynąkulturą,doktórej
możemyzpunktuhistorycznegozastosowaćtotaknadużytesłowooideachogólno-ludzkich”
.
Ibidem,s.29.
