Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ErnstCassirer,Filozofaformsymbolicznych.Częśćdruga:Myśleniemityczne
iwzajemneprzyporządkowanieelementówzmysłowych”
ujmując,świadomośćmitycznącharakteryzujeokreślonazasadałączenia
inuszeregowania”przedstawieńorazkształtowaniawyobrażeńmitycznych.
Tutajtakżemamydoczynieniazrodzajemnkategorii”lub-jaknazywaje
Cassirer-zformamijakościowymi,takimijakprzedmiot,formy
naoczności(czas,przestrzeń,liczba)orazformyżycia.Wmicieznajdują
onewłasnąmodalność,którajestodzwierciedleniemspecyfikimityczno-
Cassirerwyróżniatrzyobszarybadańizarazemprzejawówmyślenia
mitycznego-formęprzedmiotową,formynaoczności(czas,przestrzeń,
liczba)orazformężycia,coznajdujeodzwierciedleniewstrukturzeksiążki
itytułachrozdziałów.Wartopodkreślić,żedlaCassireramyśleniemityczne
przenikajednopodstawowekategorialnerozróżnienie,któreodciskasięwe
wszystkichjegopartykularnychformach:podziałnato,coświęteiświec-
kie,nasacrumiprofanum
.Specyficznerozłożenienakcentu”sakralnego
charakteryzujekażdąkulturę(każdąznichteżniecoinaczej)iprzenika
zasadniczowszystkieformymyślenia.Cassirerproponujewtymmiejscu
własnąinterpretacjęzagadnieniamanajakijegojęzykowychwariantów
(wakanda,orendaczymanitou):niejesttoanipojęciesubstancjalne(mana
jakosiłamagiczna),anidynamistyczne(manajakomocsprawcza),leczjest
tonajogólniejokreślenienniezwykłości”inniesamowitości”danejrzeczy,
osoby,miejsca,chwiliczywydarzenia,którejestprzejawemfunkcjonowania
mitycznejnsakralizacji”rzeczywistości.Wyróżnikamiformyprzedmiotu
mitycznegoiformnaocznościjestm.in.odwracalnystosunekczęścidoca-
łości(całośćokreślacharakterczęści,częśćmożeodzwierciedlaćcałość),
przyczynowośćopartanapodobieństwiekształtówczyzbieżnościwczasie
nWłaściwyfundamentumdivisionisostatecznienieznajdujesięwrzeczach,leczwdu-
chu:światmadlanaspostać,którąnadałmuduch”(tamże,s.53).
CassirernawiązujewtymmiejscudoustaleńRudolfaOtto,którydoświadczenie
świętościdefiniowałjakobudzącegrozęiprzerażeniespotkaniezpozaracjonalnymnumi-
nosum,spektaklmysteriumtremendumimysteriumfascinans.Traumatycznedoświadczenie
świętościjestwłaściwepoznaniureligijnemuijakotakiejestniewysławialneiniewyrażalne
wprost.Por.R.Otto,Świętość:elementyirracjonalnewpojęciubóstwaiichstosunekdo
elementówracjonalnych,przeł.B.Kupis,Warszawa1968.
