Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwrotantypozytywistycznydopełniony(zamiastwstępu)
11
logicznieperspektywapoznawcza,żadenDwidokznikąd”(Tho-
masNagel)czyzDBoskiegoPunktuWidzenia”(HilaryPutnam),
azatemiżadnacałkowicieneutralnaaksjologiczniemetodapo-
znania.Skonstatowaniepowyższegojesttakżewyrazempewne-
goaksjologicznegozaangażowania,costwierdziwszy,uprzedza-
myodrazuzarzutowpadaniewpułapkęsamoodniesienia.Po-
nieważjednakperspektywaksjologicznych(światopoglądowych)
jestwnaszejnowoczesnejczyponowoczesnejkulturzezachodniej
sporo,jesteśmyskazaninaspór.Istotajegojestświatopoglądowa,
jednakzpowoduprzygodnychokolicznościświatopoglądowość
taukrywasięzaprzesłonąsprawprzezwieluuważanychzaważ-
niejszeniżwszystkiestanowiskaświatopoglądowerazemwzięte:
Prawdy,WłaściwejMetodyDlaKażdego,TrafnejInterpretacji,
NaukiPanującej,JedynejTeoriiWszystkiegoitd.
Uznanietrafnościpowyższegopodejściajestjednakkłopotli-
we.Pociągaonobowiemzasobąprzyznanie,żewszystkieorien-
tacjewliteraturoznawstwie(trzymajmysiętejdyscypliny,choć
rzeczdotyczyoczywiściecałejnauki)byłyetycznie,anawetpo-
lityczniezaangażowane.Dlawielujesttosprawatrudnadoza-
akceptowania.Tymbardziejwkontekściepolskim,gdziepowo-
jennyetosnaukiukształtowałsięwogromnejmierzewwyniku
sprzeciwuwobecpolitycznegozaangażowaniamarksizmu.Wie-
lumówiłosobiezapewne:oniuprawiająpolitykępodpłaszczy-
kiemnauki,jauprawiamnaukęwolnąodpolityki;oniposzukują
jedynieretorycznejskuteczności,abyinnychdosiebieprzekonać,
japoszukujęwyłączniePrawdy.Jestemprzekonany,żewykazanie
etycznegoipolitycznegozaangażowaniastrukturalizmuczyfeno-
menologiispotkasięwkontekściepolskim(ipewnienietylko)
zogromnymoburzeniemosóbzainteresowanychsprawą.Oburze-
nietojednozeswychźródełbędziemiećniewątpliwiewuznaniu,
żetegotypupodejściezrównujeludzi,którzywystępowaliwimię
szlachetnejsprawy(np.czystościnauki)ztymi,którzysłużylizłu
(np.jejpartyjności).Sprawaopierasięnanieporozumieniu.Rzecz
niewtym,żejednisłużylijakiejśideologii,ainniżadnej,tylkona
tym,żeideologiaideologiinierówna,żeniekażdezaangażowanie
etyczneczypolitycznejesttylesamowarte.Wykazanieinteresow-
nościaksjologicznejipolitycznejnaszegożycianiepodważatak-
żewartościnaukijakotakiej.Zadajeconajwyżejciospewnemu
