Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
AndrzejSzahaj
wartozobaczyć,dlaczegozwrottenmamiejscetakżewliteraturo-
znawstwie,costałosięjegoprzyczynąijakiesąjegokonsekwen-
cje.Relacjamojabędzienaderuproszczonaiskrótowa.Niesięga-
jącwzbytodległąprzeszłość,zauważmyjedynie,żewliteraturo-
znawstwiedwudziestowiecznym,wszczególnościwodniesieniu
dokluczowejdlanassprawyinterpretacji,wyraźniezaznaczyło
siękilkaorientacji:formalizmrosyjski,psychoanaliza,fenomeno-
logia,hermeneutyka,strukturalizm(wwieluwersjach),poststruk-
turalizm,dekonstrukcja.Istniejąpomiędzynimiogromneróżnice
inaświetlenieichzajęłobymnóstwomiejsca.Częśćzowychorien-
tacjiżywiłabardzowyraźnieambicjescjentystyczne,nadziejena
unaukownieliteraturoznawstwa(całejhumanistyki),najlepszym
przykłademjestzpewnościąstrukturalizm.Częśćzkolei,wolna
odtakichskłonności,stawiałaraczejnapodkreślanieodrębności
zarównoobszaruzainteresowania,jakimetodywłaściwejdlajego
zrozumienia(tuzkoleinaplanpierwszywysuwasięhermeneuty-
ka).Każdajednakzwchodzącychwgręorientacjistarałasięopra-
cowaćjakąśmetodę,poto,abywostatecznościlepiejniżkon-
kurentkiradzićsobiezinterpretacjątekstówuznanychmniejczy
bardziejmilczącozagłównybudulecspecyficznejdziedzinybada-
niahumanistyki.(Zauważmytunawiasem,żeojcowienowoczes-
nejhumanistyki–HeinrichRickertiWilhelmWindelbanduważa-
li,żejejprzedmiotempowinnabyćkultura,przezktórąrozumieli
zespółobiektówalbosztuczniewykreowanych,alboistniejących
naturalnie,któreposiadajądlanasokreśloneznaczenieukonsty-
tuowaneprzezodniesieniedowartości;podwpływemhermeneu-
tykiorazstrukturalizmuzainteresowaniejednaknatrwaleprze-
niosłosięzesferywartościnasferętekstów.)Metodatauznawana
byłazagwarancjębądźtoostatecznejtrafnościinterpretacji(jak
wprzypadkustrukturalizmuczypsychoanalizy),bądźteżjejkaż-
dorazowejotwartościnarewizjelubwzględności(jakwprzypad-
kuhermeneutykiczydekonstrukcji).Wciążjednakwgręwchodzi-
łonadrzędneprzekonanie,żeistniejąmetodygorszeilepsze,iże
wostatecznościidzieotosamo,amianowicieodotarciedopraw-
dytekstulubteżwykazanie,żejestononiemożliwe.Słowem,bez
względunatojakiebyniebyłyostatecznerozstrzygnięciawtej
sprawie,jednopozostawałopewne:chodziotensamprzedmiot
badaniaijednąwłaściwąmetodędocieraniadoń.Nadrzędnykon-
