Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Motywacjądonapisaniatejksiążkibyłykrytyczneosobistespostrzeżeniapoopraco-
waniurecenzjidużejliczbyrozprawiartykułówekonomicznychorazpodogłębnym
przemyśleniupopularnychtwierdzeńzawartychwpodręcznikachekonomii.Mimowie-
lowiekowychdociekańwiedzaekonomicznawciążjestułomna,cosprawia,żemożna
spotkaćopiniesceptyczneisugestie,żeekonomianiejestjeszczerealnąnauką1.Zawodzi
onawsytuacjachkryzysowychinienadążazinterpretacjąpojawiającychsięnowych
zjawiskekonomiczno-społecznych.Wtychsamychkwestiachistniejewielerozbieżnych
teoriiekonomicznych,apozostająteżtematytabuibiałeplamy.Jednązprzyczyntego
stanurzeczyjestwciążutrzymującasięsłabośćmetodologicznanaukekonomicznych.
Skuteczneosiąganiedanegoceluzależyprzedewszystkimodwybranejizastosowanej
metody,awdalszejkolejności–oddeterminacjiiwysiłkubadaczydążącychdotego
celu.Częśćekonomistówwciążprzywiązujezbytmałąwagędowyboruodpowiedniej
metodypoznania,łudzącsię,żeotrafnościwiedzydecydujedużebogactwozebranych
faktówiinformacji.Grzechmetodologicznejnieporadnościparadoksalniejestbardziej
widocznyuteoretykówekonomiiniżupraktykówgospodarczych.Cidrudzymetodą
próbibłędówwkońcudocierajądoustalonychcelów.Główneprzejawybłądzeniate-
oretykówwposzukiwaniuprawdyekonomicznejto:schematyzmlubdoktrynerstwo,
naśladowanienaukścisłych(metrofrenialubmetromania2),wiarawcudownąmocfor-
malizacjiimodelowania,swobodawprzyjmowaniuróżnychzałożeńiuproszczeń,lek-
ceważeniezróżnicowaniazjawiskgospodarczych,przypadkowościwprocesachizna-
czeniawolnejwoliczłowieka.Nieporadnośćmetodologicznajestszczególniewidoczna
upiszącychrozprawydoktorskieimonografiehabilitacyjne,którychtekstyrzadko
zawierająwystarczającedowodynarozumienierolimetod,znajomośćichdotychczas
stworzonegozbioru,umiejętnośćichtrafnegodoborudoanalizowanegozagadnienia
iwłaściwysposóbwykorzystaniadoweryfikacjihipotezbadawczych.
1Sąnaukowcyiwykładowcyprzekonujący,żeekonomianiemacechnaukilubżejestpseudo-
nauką.Wwieluswychpublikacjachtwierdzitaknp.francuskiekonomistaClaudeMouchot.
Dowątpliwości,czyekonomiajestnauką,odniósłsięlaureatNagrodyNoblaz2013r.Robert
J.Shiller.WwywiadziedlaUTheGuardian”zauważył,żenietylkoekonomiajesttraktowana
jakonaukawątpliwa,lostakispotykanawetfizykę.Zob.R.J.Shiller,Iseconomicsascience?,
UTheGuardian”,6.11.2013,http://www.theguardian.com/business/economics-blog/2013/
nov/06/is-economics-a-science-robert-shiller(dostęp:5.06.2021).
2Metrofreniajestpojęciemnowym,którymokreślasięprzesadnepróbyobjaśnianiarzeczy-
wistościwyłączniezapomocąliczb.ZnakomityharwardzkisocjologPitirimSorokin
trafnieokreśliłtododzisiajistniejąceszaleństwojakoUkwantofrenię”iUmetromanię”.
Zob.M.N.Rothbard,EconomicThoughtBeforeAdamSmith:AnAustrianPerspectiveontheHistory
ofEconomicThought,vol.1,EdwardElgarPublishing,1995.
