Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Istotaproblemówiichrozwiązywanie
19
analitycznych,modelowychisyntetyzujących.Zarównopraktycznedziałaniaope-
racyjne,jakiwyjaśnienianaukoweodbywająsięwedługodpowiedniejmetody.
Naświeciestworzonowieleuniwersalnychispecjalistycznychmetodrozwiązywania
problemów.Metodatakajestdobra(skuteczna)wtedy,gdy:
1)problemjestrzeczywisty,jasnosformułowanyiwyczerpującoscharaktery-
zowany,
2)rozwiązanieopierasięnasolidnychpodstawachteoretycznychlubdobrym
doświadczeniupraktycznym,
3)rozwiązaniezostałowybranezprzynajmniejkilkuwariantówkoncepcji,
4)wskazanezostałyodpowiednienarzędziaiproceduryrozwiązywaniaproblemu.
Każdametodarozwiązywaniaproblemówmawielecharakterystycznych
składników,odpowiedniouporządkowanych.Zostałyonetrafniewyróżnionewna-
ukachpsychologicznych,pedagogicznychiwnaukachozarządzaniu,wktórych
wyróżniasię9:
.
postrzeżenieproblemu,realneodczucietrudnościczyniejasności,
.
precyzowanieiokreślenieproblemuwyrażonewpostacisformułowanego
pytania,
.
decyzjęopodjęciulubponiechaniuproblemu,
.
analizędanychwyjściowych,
.
wytwarzaniepomysłów,nasuwaniesięjakiegośrozwiązaniaproblemu,
.
rozumowanieprowadzącedokilkuwariantówmożliwegorozwiązania(hipo-
tezy),
.
wykorzystanieiocenępomysłów,
.
sformułowanierozwiązania,
.
dalszeobserwacjelubeksperymentysprawdzające,któreumożliwiająprzyjęcie
lubodrzuceniepoprzedniegoprzypuszczenia,tj.końcowywniosekpozytywny
lubnegatywny,
.
sprawdzeniekońcowerozwiązania,
.
usunięcieewentualnychusterekwybranegorozwiązaniaipoprawienienie-
dociągnięć,
.
ocenęwykonanejpracynadproblememiwnioskinaprzyszłość.
Wymienioneskładnikiprocesurozwiązywaniaproblemusąprzydatnezarówno
wdziałaniachpraktycznych,jakiwyjaśnieniachnaukowych.Różnisięjednaksposób
postępowania:wdziałaniupraktycznymdominujeczynnikintuicjiidoświadczenia,
opieraniesięnametodziepróbibłędów,ocenapodkątemindywidualnychkorzyści,
podczasgdywdziałaniunaukowymprzywiązujesiędużąwagędoujęciasystemo-
wego,oparciasięnaistniejącejwiedzy(autorytetach),dościsłegoudokumentowa-
niawywodówidoocenyznaczeniarozwiązaniaproblemudlacałejnaukiiogółu
społeczeństwa.
9Zob.np.Z.Pietrasiński,Atakowanieproblemów,Warszawa1983,s.29.
