Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Postrzeganieirozwiązywanieproblemówekonomicznych
rzeczywistościgospodarczej.Oznaczato,żegłównymwyzwaniemprzestajebyćto,
wjakisposóbUobiektywnie”jestprzesądzonyukładlogicznyrządzącyistniejącągo-
spodarką,leczjakijestukładlogicznyprzekształcaniagospodarkiwsystemfunkcjo-
nującyefektywniej,sprawniejisprawiedliwiej.Rośniewięcznaczenierozwiązywania
problemówzwiązanychzreformamigospodarczymi,tworzeniemnowychstruktur,
mechanizmówiinstrumentów.UDuszą”nowychsystemówgospodarczychsązarówno
zasadylogiczneistniejącewnaturzeświata,jakielementynowejlogikifunkcjonowa-
nia.Jestwystarczającowysokieprawdopodobieństwo,żemożnaświadomiestworzyć
nowąlogikęfunkcjonowaniasłużącądozmuszeniasystemu,abyzachowywałsię
wpożądanysposób.Jesttouwarunkowanedyscyplinąwdrażaniawpraktyceelemen-
tówtejlogiki,ichspójnościąiharmonią,eliminowaniemoddziaływańirracjonalnych.
Powstanieifunkcjonowanietakichnowychstruktur,jakzinformatyzowanegiełdy
iaukcje,niebyłobymożliwe,opierającsięnatradycyjnejekonomiceprzedsiębiorstwa.
Kreatywnośćludzkawtymzakresienieograniczałasiędowymyśleniategorodzaju
podmiotów,leczobejmowałanowąlogikęichfunkcjonowania.
Waspekciesemantycznymformułowanieproblemuekonomicznegojestzabie-
giempolegającymnaidentyfikacjiistotnegozjawiskalubprocesuprzebiegającego
wsposóbjeszczenierozpoznanyprzeznaukęiprzezpraktykówgospodarczychoraz
nadaniemuprecyzyjnejnazwy.Jesttocoświęcej,niżwskazanieprzedmiotubada-
nia,którymożnaokreślićdośćzwięźleihasłowo(np.finansegmin,wynagrodzenia
menedżerów,cenynieruchomości).Dośćpopularnajestsugestia,żesformułowanie
problemupoleganapostawieniupytaniaoistotęniewiedzywdanejsprawie.
Postawieniepytaniabadawczegojestmożliwewówczas,gdypotrafimyodejść
oddośćpowszechnejpostawywiększościludzipatrzącychnarzeczywistośćpo-
wierzchownie,bezwnikaniawszczegółowestrukturyiniewidzialnepowiązania.
Naprzykładdlaprzeciętnegoczłowiekaobserwowanezróżnicowaniezamożności
grupspołecznychjestoczywistymzjawiskiemwystępującymzawszeiwszędzie.
Dlabadaczazjawiskotojestjednakzagadkąiproblemem,którypoleganatym,że
niemawyczerpującegowyjaśnieniaczynnikówprowadzącychdozróżnicowania
zamożnościludzi(niejesttotylkokwestialenistwalubpracowitościdanychosób).
Trafnośćformułowaniaproblemówjestwięcpochodnądociekliwościbadaczy:
niektórzywidzącałesplotyproblemów,inniniepotrafiąichdostrzecwcale.Cidrudzy
formułujączęstoproblemypozorne,fikcyjne,błahe,proste,przypadkoweiincyden-
talne.Problemnaukowyjestpytaniemodnoszącymsiędoważnejlukiwistniejącej
wiedzyijesttopytanie,naktóremożliwejestudzielenieodpowiedziwwynikuprze-
prowadzeniabadaniawyjaśniającego.Nienależypróbowaćrozwiązywaćproblemów
nierozwiązywalnych.Niejestproblememnaukoworozwiązalnympytanie,naktóre
żadnebadanianiesąwstaniedaćsensownejodpowiedzi(np.czywielkiekorporacje
transnarodowewyginąkiedyśjakdinozaury,czyprawafizykideterminująosiąga-
nienadwyżkiekonomicznej,jakijestkresludzkichpotrzeb,jakiesąperspektywy
wzrostuwydajnościpracy).Niejestprzypadkiem,żewekonomiigłównegonurtu
stawianesąproblemyprzejawiającesięwkrótkiejiśredniejperspektywieczasowej
