Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Postrzeganieiformułowanieproblemówekonomicznych
27
odstręczającymibadaczyzuwaginaoczekiwanewrogieprzyjęciewynikówdocie-
kańwśrodowiskunaukowymlubcałymspołeczeństwie.Nieulegawątpliwości,że
białymiplamamiwwiedzyekonomicznej(itematamitabu)sąm.in.kwestieróżnic
wwydajnościpracyzdeterminowanegenetycznielubnarodowościowo,równośćko-
bietimężczyznwwykonywaniuniektórychzawodów,rzeczywistypoziomdochodów
imajątkurodzin.
Innymźródłemgenerowaniapomysłównaistotneekonomiczneproblemyba-
dawczesądylematylogiczneietyczne.Dylemattosytuacja,wktórejistniejeduża
wiedzaisąprzynajmniejdwaalternatywnerozwiązania,alebrakjednoznacznych
kryteriówwyborurozwiązanianajlepszego.Wrozumowaniuprzeprowadzanym
wlogicetradycyjnejwyróżniasięczteryrodzajedylematów:
1)dylematkonstrukcyjnyprosty(jeżelia,toc;jeżelib,toc–wybór:alubb),
2)dylematkonstrukcyjnyzłożony(jeżelia,tob;jeżelic,tod–wybór:blubd),
3)dylematdestrukcyjnyprosty(jeżelia,tob;jeżelia,toc–brakwyborublubc),
4)dylematdestrukcyjnyzłożony(jeżelia,tob;jeżelic,tod–brakwyborublubd).
Klasycznymliterackimprzykłademdylematumoralnegojestszekspirowskie
pytaniewHamlecieUbyćalboniebyć”.Wżyciuekonomiczno-społecznymwystępują
zarównodylematylogiczne,jakimoralne.Największymwspółczesnymdylematem
światajestwybórmiędzyefektywnościąisprawnościąaekologicznościąsystemów
gospodarczych.
Poszukiwanieistotnychproblemówbadawczychwekonomiiodbywasię
wprzestrzenigospodarczo-społecznejmającejwielowymiarową,złożonąstrukturę.
Zewzględunaskalęagregacjizjawiskekonomicznychmożnateproblemyująć
wczterechgrupach:
1)mikroekonomicznewsferzeprodukcji(np.niedostatekzasobówmaterialnych
ifinansowych,trudnerynkizbytu,nierównakonfrontacjazkonkurentami),
2)mikroekonomicznewsferzekonsumpcji(np.niedostatecznedochody,aczęsto
teżbrakpracy,wysokiecenyikosztyutrzymania,dysproporcjezamożności
rodzin),
3)makroekonomicznenarodowe(np.deficytbudżetowyizadłużenie,słabywzrost
gospodarczy,inflacja),
4)makroekonomicznemiędzynarodowe(np.dysproporcjezamożnościpaństw,
narastającydeficytsurowcówienergii,globalnezagrożeniaekologiczne).
Problemywystępującewtychczterechsferachsąróżnegotypu:dotycząfunkcjo-
nowania,struktury,dynamiki,współzależności,rozwoju,finansowania,wydajności
pracy,efektywności,sprawiedliwościiinnychaspektów.Ważnąrzecząjestto,ja-
kichpodmiotówdotyczą.Wskalimikroekonomicznejsątokonkretnegrupypodmio-
tów,którychdaneproblemydotykajązróżnąintensywnością.Rozwiązaniaproble-
mówzpunktuwidzeniajednychpodmiotówmogąprowadzićdonasileniaproblemów
uinnych.Należytobraćpoduwagęprzyformułowaniuproblemówbadawczych.
Wieluwspółczesnychekonomistówuważa,żenietylejestjużtakważneUpozna-
niedlapoznania”,ilestworzenielogicznychregułtworzeniaprzezludzinowej,lepszej
