Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
tecznymsposobempoznaniaiopanowaniaprzyrody.Naukiprzy-
rodniczewypracowaływłasnemetody,stopniowoukształtowałsię
paradygmatfizyki,chemii,biologiiiinnychnaukprzyrodniczych
jakosamodzielnychdyscyplinempirycznych.WwiekuXXrównież
kosmologiauzyskałastatusdyscyplinyempirycznej.Wielezagad-
nień,którerozważanowramachfilozofiiprzyrody,stałosięprzed-
miotembadańnaukprzyrodniczych.Filozofiaprzyrodyniezosta-
łajednakwyeliminowanaprzezrozwójnauk,ponieważpodejmuje
kwestienajogólniejsze,wykraczającepozaprzedmiotbadańposzcze-
gólnychdyscypliniwłaściweimmetody,orazdążydowypracowa-
niaogólnegoobrazuświatajakocałości.Pozatradycyjnymiproble-
mamifilozoficznymipodejmujetakżezagadnienianowe,ponieważ
fundamentalneteoriewspółczesnegoprzyrodoznawstwasąźródłem
nowychproblemówocharakterzefilozoficznym.
Obrazwspółczesnejfilozofiiprzyrodyjestjednakwysocenie-
jednolity.Wodróżnieniuodnaukprzyrodniczych,wktórychucze-
ni,przynajmniejwokresietzw.naukinormalnej,pracująwramach
dobrzeokreślonychparadygmatów,filozofięprzyrody(jakrównież
filozofięwogóle)charakteryzujewielośćwspółistniejącychzesobą
koncepcji,wramachktórychróżniepojmujesięjejcel,przedmiot
imetodębadań.Charakterystycznącechąfilozofii,odróżniającąją
odnaukprzyrodniczych,jestrównieżciąglepodejmowanareflek-
sjanadwłasnymipodstawami.
Niesposóbdziśuprawiaćfilozofiiprzyrodyniezależnieodnauk
przyrodniczych,ponieważprowadziłobytodopróbwypracowa-
niacałościowegoobrazuświatajedynienapodstawiepotocznych
intuicjilubprzestarzałejwiedzyoświecie.Jednakżewzależności
odprzyjmowanejkoncepcjifilozofiiprzyrodyjejstosunekdonauk
przyrodniczychbywapojmowanyrozmaicie.Współcześnieobecne
sązarównotendencjescjentystyczne,podporządkowującefilozofię
przyrodynaukomprzyrodniczym,jakrównieżkoncepcjebronią-
cepewnejautonomiifilozofiiprzyrody.Wybórokreślonejkoncep-
cjifilozofiiprzyrodydeterminujeoczywiściejejprzedmiotbadań,
azatemrównieżpodejmowanąwjejramachproblematykęorazsto-
sowanemetody.Konsekwencjątegostanurzeczyjest,międzyin-
nymi,ogromnezróżnicowanietematycznetekstówwramachni-
niejszegozbioru.
7
