Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.E.Szołtysek,Filozofiawychowaniamoralnego,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-345-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
Metafizycznośćosoby
35
„Wamwolnomiećtylkowrogów,którychnienawidziećnależy”
74
.Idalej
nawołuje:„Bądźcieżłupieżcamiizdobywcami,dopókiniemożeciebyć
władcamiiposiadaczami”
75
.Wedleautoraniniejszejmonografiisyndrom
Nietzscheańskiegoproblemu‘moralnościnadczłowieka’byłpodstawą
kształtowaniaświadomościniemieckiejprzeddrugąwojnąświatową,w
czasiejejtrwaniaipodrugiejwojnieświatowej.Pytanieoczłowiekajest
szczególniedramatycznenapoczątkuXXIwieku,gdyżnastąpiłozałama-
niesiękulturyduchowejczłowieka,copociągazasobąkryzyspostaw
moralnych.ZaScheleremdasięstwierdzić,że„śwżadnymokresiehi-
storiiczłowiekniestałsiętakproblematyczny,jakobecnie.”
76
Dotego
kryzysuprzyczyniłsięFriedrichNietzsche,któryczłowiekaredukujedo
człowieczejzwierzęcościprzyjednoczesnymdystansowaniusiędoczło-
wieczejduchowości:
„Jawasuczęnadczłowieka.Człowiekjestczymś,copokonanembyćpowinno.[ś]
Czemżejestmałpadlaczłowieka?[ś]Byliścieniegdyśmałpamiidziśjestjeszcze
człowiekbardziejmałpą,niźlijakakolwiekmałpa.[ś]„Człowiekjestliniąrozpiętą
międzyzwierzęcieminadczłowiekiem,-liniąponadprzepaścią”
77
.
Nietzscheańskiproblemmoralności
78
niewpisujesięwtradycjęeu-
ropejskiejfilozofiimoralności,lubinaczej,tezyNietzschegowistocienie
mającharakterumoralnego.Jegoformuła‘moralności’niewpisujesięw
filozofię,leczwpsychologiębehawioralną,dlategoteżniemawniej
miejscanawolnąwolęorazwartościinormymoralne,zaśjegokoncepcja
mocywoliodwołujesięniedoczłowieczejduchowości,leczdoczłowie-
czejpsychiczności.
WedleFriedrichaNietzschegochrześcijańskamoralnośćdobraizła,
współtworzącachrześcijańskąkulturęEuropy,stanowiwielkiezagrożenie
dlaludzkości.Nietzscheańskakoncepcjaczłowiekabierzewnawiastra-
dycjęchrześcijańską,któranadajesensantropologiiteologicznej,teologii
fundamentalnej,teologiimoralnej;tejtradycjiprzypisujekonstytucjęfał-
74
F.Nietzsche:TakorzeczeZaratustra...,s.59.
75
F.Nietzsche:Wiedzaradosna...,s.131.
76
M.Scheler:Stanowiskoczłowiekawkosmosie.Tłum.A.Węgrzecki.W:M.
Scheler:Pismazantropologiifilozoficznejiteoriiwiedzy.Przełożyli,wstępemiprzypi-
samiopatrzyliS.CzerniakiA.Węgrzecki.Warszawa1987,s.47.
77
F.Nietzsche:TakorzeczeZaratustra.Kraków-Warszawa1913,częśćI,s.6-7.
78
A.E.Szołtysek:Nietzscheańskiproblemmoralności.Red.R.Kozłowski,K.M.
Cerm.WNUAMPoznań206,s.79-92.
