Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
FILOZOFIANAUKIIPSYCHOLOGIAAPROBLEM
NATURALIZMUIANTYNATURALIZMU
Pośródzmianpórrokuizmiennejaurywokół
nasposzukujemymocnychmurów,którenas
ochronią,chociażbynasrównieżograniczały.
W.Dilthey
Książkatapomyślanazostałajakowprowadzeniewzagadnieniazwiązanezfilozofią
nauki(zwłaszczapsychologii)zdwóchpodstawowychperspektyw:neopozytywistycz-
nej–jakoprzykładumetodologiinaturalistycznej,orazhermeneutyki–jakoprzykładu
kierunkuantynaturalistycznego1.Słowa„naturalizm”i„antynaturalizm”użytewtytule
najlepiejtraktowaćjakoswoistesłowa-wytrychy,pewneskrótymyślowe,mającekon-
trastowaćizbieraćprzedstawionestanowiska.Trzebajednakpamiętać,żeokreśleniate
samewsobiesązawąskie–jeżelirozumiećjezgodniezpierwotnymkontekstemme-
todologicznym,wjakimzostałyużyte–wstosunkudokierunków,któretymiokreśle-
niamisątunazywane–niewyczerpująonebynajmniejichcharakterystyki.
Nawstępienależyteżpodkreślić,żeniefilozofianaukijestprzedmiotemtegoopra-
cowania2,aleraczejpodstawy,dziękiktórymmożliwestajesięujmowaniepsychologii
jakonauki.Okazujesiębowiem,żezakażdymnaukowympostępowaniemkryjąsię
określonezałożenia,któreusprawiedliwiająiuprawniajątopostępowanie.Sprawata
niezawszejestjasnostawianaczynawetuświadamiana,aokreślonerozstrzygnięcia
metodologiczneimetateoretyczneczęstosątraktowanejako„oczywiste”,„naturalne”
czyzrozumiałesameprzezsię.Spórnaturalizmuzantynaturalizmem,podkreślając
znaczenieobrazówrzeczywistości,jakietkwiązastosowanymiproceduramibadaw-
1Odwołaniewtymkontekściedohermeneutykiniewyczerpujeoczywiście„filozoficznegozaplecza”
antynaturalizmu.Drugimpotężnymnurtemjesttufenomenologia.Jednakzewzględunaszczupłośćmiej-
scaopracowanietoograniczasiędowątkówhermeneutycznych.Odrębnapracadotyczącafenomenologii
ipsychologiijestwtrakcieprzygotowywania.
2Stądkwestiebędąceskądinądkluczowymidlafilozofiinauki(takienaprzykład,jak:zasadaiproblem
indukcji,typywyjaśnieństosowanychwnauce,budowateoriiitp.)sątupotraktowanemarginalnie,zaśna
planpierwszywysuwająsięzagadnienianiekiedybardziejszczegółowe,zatoistotniejsze(jakmisięwy-
daje)zpunktuwidzeniametateoretycznychproblemówpsychologiiorazsamejkwestiinaturalizmuianty-
naturalizmu.
