Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
TomaszChmielewski,AndrzejSławiński
wych.Mundellzacząłrozważaćtenproblemwlatachpięćdziesiątychubiegłego
wieku.Dlatego,zgodniezdominującąwtedyteoriąkeynesowską,niezakładał,że
występujedoskonałaelastycznośćcen,któraumożliwiałabygospodarceszybkiisa-
moczynnypowrótdostanurównowagi,coczyniłobyniepotrzebnymprowadzenie
politykipieniężnej.Wychodziłwięczzałożenia,żeoptymalnyobszarwalutowymu-
siałbysięcharakteryzowaćdużąmobilnościączynnikówprodukcji,zwłaszczasiły
roboczej,bybrakmożliwościprowadzeniaautonomicznejpolitykipieniężnejnie
powodowałwiększychkosztówniżkorzyściosiąganychzposiadaniawspólnejwa-
luty[Mundell1961,s.657-65].
R.Mundelldługobyłdośćsceptycznienastawionydomożliwościurzeczy-
wistnieniastworzonejprzezsiebiekoncepcjioptymalnegoobszaruwalutowego,
ponieważuważał,żeczynnikiemskutecznierekompensującymbrakdoskonałej
elastycznościcenipłacjestzmiennośćkursuwalutowego.Wynikałotozrozpo-
wszechnionegowtedywśródekonomistówprzekonania,wyrażonegowsłynnym
artykuleM.Friedmana,żezmiennykurswalutowydziałajaksamoczynnystabili-
zatorgospodarki,przywracającyrównowagęwbilansiehandlowymiutraconą
wcześniejkonkurencyjnośćcenową[Friedman1953].Początkowymplanomtwo-
rzeniauniiwalutowejwEuropietowarzyszyłorównieżprzekonanie,żeskoronie
możnaliczyćnasilnązdolnośćgospodarekdosamoregulacji,tobędzietowymaga-
łoutworzeniabudżetunaszczeblueuropejskim,zktóregotransferyumożliwiałyby
łagodzenieszoków,jakiedotykałybyposzczególnegospodarkiplanowanejunii
[EUCommission…1977].
Latasiedemdziesiąteprzyniosłyzjawiska,którespowodowałyzmianępoglą-
dówekonomistównarolękursuwalutowegoipolitykipieniężnejwpolitycegospo-
darczej.
PorozpadziesystemukursówstałychzBrettonWoodsirozpowszechnieniusię
płynnychkursówwalutowychokazałosię,żeichzmiennośćjestdużowiększa,niż
wcześniejzakładano.Cowięcej,rosnącaskalaprzepływówkapitałowych,wtym
zwłaszczaprzepływówkrótkoterminowych,spowodowała,żedominującywpływ
nakształtowaniesiękursówwalutowychmiałaniespekulacjaocharakterzestabili-
zującym,jakzakładałFriedman,leczspekulacjaocharakterzedestabilizującym.To
powodowało,żezmiennośćkursówniezawszesprzyjałapowrotowiokreślonejgo-
spodarkidostanurównowagi.Cowięcej,okresowostawałasięczynnikiemwręcz
zaburzającym.Nieoczekiwaniedużazmiennośćkursówwalutowychidestabilizują-
cyczęstocharakterfluktuacjikursowychpoczątkulatsiedemdziesiątychubiegłego
wiekuspowodowałyzmianęstanowiskaR.Mundellawobecwłasnejteoriioptymal-
negoobszaruwalutowego.OdtamtejporyMundellzacząłuważać,żekorzyścią
płynącązutworzeniauniiwalutowejmogłobybyćuwolnieniesiętworzących
gospodarekoddestabilizującegowpływufluktuacjikursowych[Mundell1973].
Nazmianępoglądówdotyczącychbilansukosztówikorzyściwynikających
zutworzeniauniiwalutowejwpłynęłatakżewysokainflacjalatsiedemdziesiątych,
którapotwierdziławcześniejszeobawyFriedmana,żewykorzystywanieaktywnej