Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Funkcjonowaniekontrolizarządczejwsystemiekontroliwewnętrznej...
35
iwydanymirozkazami3.H.Fayoluważał,żekontroladotyczywszystkiego-rze-
czy,ludziidziałań.
ZkoleiH.LeChâtelieristotętejżefunkcjiwprzedsiębiorstwierozumiał
szerzejisprowadzałdokontrolowaniaosiągniętychwynikówpoprzezporów-
naniezzamierzonymcelem,wyciągnięciewnioskówzposzczególnychetapów
działaniaiwprowadzeniepoprawekdotyczącychcelów,warunków,planupostę-
powaniaorazjegorealizacjiikontroli4.
JednakżenaprzestrzenikilkudziesięciulatXXwiekukontrolawkontekście
rozwojugospodarczegoulegaławyraźnymprzeobrażeniom.Pojawiłosięwiele
koncepcji,którestarałysięnadążaćzazmieniającąsięsytuacjągospodarczą.
Możemywymienićkilkacharakterystycznychokresów.
Lata70.XXw.5-toujednoliceniepojęćpodstawowychorazokreślenie
głównychzadańifunkcjikontroli6.Sformułowanozasadę,żekontrolawewnętrzna
jestintegralnymelementemprocesuzarządzania,orazokreślonowarunki,jakie
należyspełnićwceluzapewnieniajejskuteczności.Okrestencharakteryzuje
ustalenierodzajówkontroli,kryteriówbadańkontrolnychorazmożliwychpowią-
zańmiędzyskładnikamiorganizacyjnymiprzedsiębiorstwaaelementamisystemu
kontroliwewnętrznej.
Lata80.XXw.iwdrażaniezasadreformygospodarczejwywarłyistotny
wpływnaformękontroli7.Ustalono,żesystemkontroliwewnętrznejokreślany
jestprzezstatut8.Ponadtowprowadzonorozróżnieniepomiędzykontroląrozu-
3
H.Fayol:Administracjaprzemysłowaiogólna,InstytutNaukowejOrganizacjiprzyMuzeum
PrzemysłuiRolnictwa,Warszawa1926.
4
H.LeChâtelier:FilozofiasystemuTaylora,InstytutNaukowejOrganizacjiprzyMuzeumPrze-
mysłuiRolnictwa,Warszawa1926,s.82.
5
Lata70.XXtotakżeuznaniekontrolizapodstawowyskładnikresortowejkontroliwewnętrz-
nej,atakżenajważniejszypodsystemwsystemiekontroliwpaństwie.MonitorPolskiz1977r.,
nr36,poz.38.DziałIIuchwałypoświęconowcałościkontroliwewnętrznejwprzedsiębiorstwie.
B.R.Kuc:Kontrolawewnętrznawsektorzepublicznym.Kierunkizmian,PTM,Warszawa2007,
s.23.
6
Ibidem,s.23-24.
7
Przełomoweokazałysię:ustawazdnia25września1981r.oprzedsiębiorstwachpaństwowych
(Dz.U.nr24,poz.122)orazustawazdnia16września1982r.Prawospółdzielcze(Dz.U.nr30,
poz.210),atakżeuchwałaRadyMinistrówzdnia23maja1983r.wsprawiewykonywaniakontroli
przezorganyadministracjipaństwowej(Mon.Pol.nr22,poz.124);ustawazdnia23grudnia1988r.
odziałalnościgospodarczej(Dz.U.nr41,poz.324);B.R.Kuc:Kontrolawewnętrzna...,s.23-24.
8
Statuttenuchwalanybyłprzezpracownikównawniosekdyrektoraprzedsiębiorstwa.Wkon-
sekwencjioznaczałoto,żezarównozasady,jakiformyorganizacyjnekontroliwprzedsiębiorstwie
pozostawaływkompetencjiprzedsiębiorstw.
