Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
EdytaBielińska-Dusza
mianąjakointegralnysystemprzedsiębiorstwa(nadzórisamokontrola)akontrolą
instytucjonalną,wykonywanąprzezwewnętrznejednostkikontroliiorganizacje
społeczne9.
Lata90.XXw.–todalszyrozwójkontroliwewnętrznejnadotychczasowych
podwalinach.Poprzezaktywneuczestnictwomenedżerówwrealizacjifunkcji
kontrolistawałasięonaistotnymnarzędziemzarządzania,zwłaszczażeprzedsię-
biorstwaprzekształcałysięwsamodzielnepodmiotydziałającewburzliwymoto-
czeniu.Wzwiązkuztympojawiłysięprzedkontroląnowezłożonezadania.Coraz
częściejmówionookontroliexante-ocharakterzezadańzapobiegawczo-dorad-
czych,corazrzadziejokontroliexpost.Jednakżewobectransformacjigospodarczej
iprzekształceńgospodarczychkontrolawdalszymciąguniespełniałaoczekiwań.
Menedżerowiecorazczęściejposzukiwalinowychnarzędzi,któreumożliwiłybyim
pozyskanieinformacjipotrzebnychdopodejmowaniadecyzji.
Konstatując,należyjednakstwierdzić,żezmianywotoczeniuorganizacjina
przestrzenilatspowodowałyzarównowzrostzainteresowaniakontrolą,jakijej
rozwój.Ciągleewoluowałyrównieżpoglądynaistotękontrolijakofunkcjizarzą-
dzaniaiprzyczyniałysiędojejrozwoju.Kontrolastałasięistotnyminstrumentem
uczestniczącymwkształtowaniuzarządzaniaorganizacją10.Możnazauważyćnie-
malhistoryczneznaczeniefunkcjikontroli.Wyraźnezmianywpostrzeganiuroli
iznaczeniakontroliwzarządzaniuorganizacjamizauważasiędopieroodXXw.
Zmianytepowodowałyprzeobrażaniesięprzedsiębiorstwipolegałygłówniena
decentralizacjiizwiększającymsiędelegowaniuuprawnień11.
Przezlatatworzonoróżneformykontrolimającenietylkokonfrontować
wszelkiedziałania,przedsięwzięciaczyprocesyzrealizacjązałożonychcelów,
aletakżezabezpieczaćprzedsiębiorstwoprzedwszelkiegorodzajunadużyciami.
Kontrolaprzestałamiećznaczenietylkoiwyłączniejakonarzędziedominacji
iadmonicji,azaczęłabyćtraktowanajakoinstrumentzarządzania.Również
obecniezauważasiękontynuacjęewolucjikontrolinaprzykładpoprzezwprowa-
9
Obszerniejszeinformacjenatematpostanowieńodnośniedokontroli,jejformorazobowiąz-
kówkierownikówwtymzakresiezainteresowanyczytelnikznajdziewpublikacji:B.R.Kuc:Kon-
trolawewnętrzna...,s.25inast.
10
Autorkaproceszarządzaniarozumiejako„ciągdziałańbędącychfunkcjamiplanowania,po-
budzania,organizowaniaikontroli,któreuporządkowanesąwokreślonychukładachprzebiegów
organizacyjnych(zwyklewukładachinformacyjno-decyzyjnych)ispełnionesąprzezjednostkiza-
rządzaniaorazstanowiskakierownicze”.A.Stabryła,J.Trzcieniecki:Organizacjaizarządzanie,
PWN,Warszawa1996,s.132.
11
P.Cabała:Systemkontroli...,s.7.
