Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wprowadzeniedofitoterapii
ślonąwprocentach.Preparatygalenowesą
Dawniejużywanebyłyteżwyciągigęste
stosowanejakolekipojedyncze(np.krople
(extractumspissum),zawierające28–30%
walerianowe,miętoweitp.)lubwchodzą
wody.Obecnierzadziejsąstosowane.
wskładzłożonychlekówrecepturowych.
Intrakt,alkoholaturastabilizowana(Intrac-
Nazwa„preparatygalenowe”pochodziod
tum)–preparatgalenowy,otrzymywany
Galena,najwybitniejszegopoHipokratesie
przezwytrawianieświeżegosurowcaroślin-
lekarzarzymskiego,któryporazpierwszy
nego70%etanolem,pouprzedniejstabili-
wprowadziłdolecznictwaprzetworyzroślin
zacjisurowca(unieczynnieniuparamiwrzą-
leczniczych(odpowiednikiwspółczesnych
cegoalkoholuenzymówmogącychpowodo-
nalewekiwyciągów)oraztakiepostacileku,
waćrozkładsubstancjiczynnych).Odpo-
jakproszkiimazidła.
wiedniknalewekotrzymywanychzsuchych
Nalewka(Tinctura)preparatgalenowy,
surowcówroślinnych.
otrzymanyprzezwytrawianiesuchegosu-
Wyciągiwodne–wyciągisporządzonezsu-
rowcaroślinnegoprzepisanymrozpusz-
chychsurowcówroślinnych,nietrwałe,
czalnikiem(zazwyczaj70%alkoholem
przeznaczonedonatychmiastowegospoży-
etylowym)wściśleokreślonymstosunku
cia.Bardzoczęstosąprzyrządzanewdomu.
wagowymrozpuszczalnikadosurowca,
Sposóbotrzymywaniaprzetworuzależyod
iniezagęszczony.Musiodpowiadaćnor-
właściwościsubstancjiczynnych,zawartych
momfarmakopealnym,tj.zawieraćwyma-
wsurowcu,tj.głównieodstopniaichroz-
ganąilośćsubstancjiczynnychialkoholu.
puszczalnościwwodzie,wrażliwościna
Wyciągi,ekstrakty(Extracta,Extractum)–
preparatyotrzymywanezsurowcaroślinnego
przezwytrawianie(ekstrakcję)70%alkoho-
lem(etanolem),niekiedywodą.Wyjątkowo
dopuszczasięużycierozpuszczalników,jeśli
temperaturę,możliwościhydrolizyoraz
ulatnianiasięsubstancjiczynnychzparą
wodnąwczasieogrzewania.Wzależności
odsposobuotrzymywaniawyróżniasiękil-
karodzajówwyciągówwodnych.
wyciągisąprzeznaczonedoprodukcjista-
Napary(Infusa,Infusum)–płynne,świeżo
łychpostacileków.Wyciągisporządzasię
sporządzanewyciągiwodne,otrzymywane
przezmaceracjęlubperkolację,anastępnie
przezzalanierozdrobnionegosurowcalub
zagęszczanieuzyskanegoroztworu.Wza-
mieszankiziołowejokreślonąilościągorącej
leżnościodstopniazagęszczeniawyróżnia
(wrzącej)wodyiprzechowywaniecałości
sięwyciągisuche(extractasicca)ipłynne
wzamkniętymnaczyniuwciepleponiżej
(extractafluida).
temperaturywrzeniaprzezok.15min(zwy-
Wyciągisuchezawierająmniejniż10%wo-
dy.Otrzymywanesąnajczęściejprzezza-
klesązaparzanewtermosielubwspecjal-
nychnaczyniach).
gęszczeniepłynówwyciągowychwtempera-
Odwary(Decocta,Decoctum)–płynne,
turze50oC,podzmniejszonymciśnieniem
świeżosporządzonewyciągiwodne,otrzy-
(wceluuniknięciarozkładusubstancjiczyn-
mywaneprzezogrzewanierozdrobnionego
nych)lubwsuszarnirozpyłowej.Wpostaci
surowcalubmieszankiziołowejzokreśloną
wyciągówsuchychsporządzanajestwięk-
ilościąwodyiutrzymywanieichwstanie
szośćsilniedziałającychlekówroślinnych.
wrzeniado30min(zwykle5–15min).
Sątopreparatystandaryzowane.Wcelu
uzyskaniawyciągusuchegooprzepisanej
zawartościsubstancjiczynnejdodajesięwy-
pełniacze:skrobiępszeniczną,cukiermle-
kowylubsacharozę.
Syropy(Sirupi,Sirupus)–preparatyfarma-
ceutycznedoużytkuwewnętrznego.Sąto
stężone(ok.64%)roztworycukruwwodzie
(syropzwykły–Sirupussimplex)lubwso-
kachowocowych,wyciągachroślinnych,czę-
Wyciągipłynnew1gzawierajązwiązkifar-
stozdodatkiemsubstancjileczniczych,np.
makologicznieczynnez1gsurowcaroślin-
syropyprzeciwkaszlowe(sosnowy,prawo-
nego.Otrzymujesięjeprzezperkolację.
ślazowy,tymiankowyiin.).Syropydzięki
