Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Farmakognozja
Polisacharydy
Polisacharydytostrukturypolimerowe,zbu-
powszechniewtkankachroślinwyższych.
dowanezpodjednostekcukrowych(zazwy-
Skrobiastanowiteż,jakopokarm,główne
czajmono-ioligosacharydów).Liczbamo-
źródłoenergiidlaroślin,kręgowców,wtym
nosacharydówwłańcuchupolisacharydo-
dlaczłowieka(polisacharydtenzaspokaja
wymwahasięod35tysięcydokilkumilionów
70%zapotrzebowaniaenergetycznegopo-
cząsteczekcukrowych(ciężarcząsteczkowy
pulacjiludzkiej).Skrobia,podobniejakgli-
makrocząsteczekpolisacharydowychozna-
kogen,zbudowanajestzpodjednostek·-D-
czasięwdaltonach–Da).Poszczególne
-glukozy,połączonejwiązaniamiglikozydo-
cząsteczkicukrówpołączonesąwiązaniami
wymitypu1–4(łańcuchytemogąbyćteż
·-lubB-glikozydowymi.
rozgałęzione,aodpowiadajązatowiązania
Wskładpolisacharydówmogąwchodzić
jednakowecząsteczkicukrówprostych–ho-
mopolisacharydy,np.glukany(zbudowane
typu1–6).Wskładskrobiwchodzą2typy
struktur:nierozgałęzionaamylozaorazsilnie
rozgałęzionaamylopektyna.
tylkozcząsteczekglukozy),bądźteżczą-
Amyloza.Rozpuszczasięwwodzieimawła-
steczkiróżnychcukrówprostych–heteropo-
ściwościżelotwórcze.Jednakżeroztwory
lisacharydy,np.glukomannany,zawierające
skrobiniesąstabilneizupływemczasu
glukozęimannozę.
amylozasięwytrąca.Liniowełańcuchyamy-
Właściwościfizykochemicznepolisachary-
dówróżniąsięznacznieodwłaściwości
mono-ioligosacharydów.Rozpuszczalność
wwodziemalejezewzrostemcząsteczki,po-
dobniezanikasmaksłodkiiwłaściwościre-
dukujące.Polisacharydymogąmiećcharak-
lozytworząhelisy.Wnętrzetychspiralima
charakterniepolarnyijestwystarczająco
duże,abymieściłysięwnichrównieżniepo-
larnełańcuchykwasówtłuszczowych.Ztą
cechąwiążąsięwłaściwościemulgatorowe
skrobi.
terchemicznyobojętnylubkwaśny(wtedy,
Amylopektyna.Jestcząsteczkąsferyczną,
gdywichskładwchodząrównieżresztykwa-
rozgałęzioną,wktórejrozgałęzieniawystę-
sowe,np.siarczanowelubkwasyuronowe).
pująco20–25podjednostekcukrowych,
Polisacharydysąsubstancjamibardzorozpo-
aodcinkiłańcuchówmiędzyrozgałęzienia-
wszechnionymiwnaturze.Oceniasię,żesta-
mizajmująwnętrzecząsteczki.Amylopekty-
nowiąoneaż70%suchejbiomasyroślinnej
naniejestrozpuszczalnawwodzie,ale
i90%wszystkichsubstancjicukrowych.Mają
wśrodowiskuwodnympęcznieje.Łatwość
szerokiwachlarzwłaściwościfizykochemicz-
uleganiaprzemianomskrobiazawdzięcza
nychibiologicznych.Różnorodnośćcukrów
labilnościwiązańorazwielkiejilościgrup
prostych,tworzącychichłańcuchy,jestduża:
hydroksylowych,mogącychtworzyćpołą-
dotychczaszidentyfikowanoichponadsto.
czeniaestrowe,eteroweiin.
Polisacharydywystępującewtkankachroślin-
nychpełniąfunkcjeprzedewszystkimjako
substancjezapasowe(skrobia,inulinaiin.)
orazochronnedlakomórki(polisacharydy
ściankomórkowych,celuloza).
Innympolisacharydemzapasowymjestinu-
lina,zbudowanawyłączniezB-D-fruktozy,
połączonejwiązaniemglikozydowym1–2.
Natomiastelementemwiodącymścianko-
mórkowychroślinjestpolisacharyd–celulo-
za.Jestonahomoglikanemzłożonymzpod-
jednostekB-D-glukozy,połączonejwiąza-
Glukany
niamiglikozydowymitypu1–4.Łańcuchy
celulozowełącząsięzesobąwwiększeagre-
Skrobia.Jestgłównympolisacharydemza-
gatyzapomocąlicznychwiązańwodoro-
pasowymiprocentowonajważniejszymkoń-
wych,tworzącfibryle.Włókienkatezkolei
cowymproduktemfotosyntezy,obecnym
tworzązespoły,zwanemicelami,które
