Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Farmakognozja
•cyklitole–alkoholewielowodorotleno-
wych(aminocukrów,deoksycukrów)oraz
weostrukturzepierścieniowej,np.ino-
częściowoprzereagowujedoglukozo-1-fos-
zytole;
foranu,którynastępnieprzekształcanyjest
•aminocukry–zawierającewcząsteczce
wglikogeniwtakiejpostacimagazynowany
grupęaminową,np.glukozamina;
wwątrobiejakosubstancjazapasowa.
•cukrykarboksylowane–zawierające
grupękarboksylową(kwasyuronowe),
np.kwasglukuronowy,galakturonowy;
D-(+)-Glukoza.Jestnajbardziejrozpo-
wszechnionymmonosacharydemwprzyro-
dzie.Uczłowiekawformieniezwiązanej
•deoksymonosacharydy–cukryzawiera-
jestobecnawekrwi,limfie,moczu,wrośli-
jącezamiastgrupyOHatomwodorulub
nach–główniewowocachiinnychtkankach
grupęmetylową,np.ramnoza.
roślinnychorazwmiodzie.Wświecieorga-
nizmówwyższychglukozastanowiźródło
energiidlakomórek,zwłaszczadlatkanki
Cukryproste
nerwowej.Stężenieglukozywekrwiiinnych
płynachustrojowychjestkontrolowane
Pentozy.Odgrywająważnąrolęworgani-
przezo.u.n.orazukładhormonalny.Gluko-
zmachżywych.
zajest„paliwem”dlamózgu,któryzużywa
Nietypowebiologicznewłaściwościpentoz,
związanezniespecyficznąreaktywnością
aż60%dobowegozapotrzebowaniaorgani-
zmunatęsubstancję.
grupyhemiacetalowejwstosunkudobiałek
iinnychsubstancjimakrocząsteczkowych,
obecnychm.in.wróżnychdrobnoustrojach
iwirusach),wykorzystywanesąrównieżna
potrzebymedycyny.Syntetyczneanalogi
D-(+)-Galaktoza.Występujewlicznychgli-
kozydach(galaktozydach),śluzachigumach
roślinnych,atakżewpolisacharydach(ga-
laktanach)ihemicelulozach.
arabinofuranozysąśrodkamiprzeciwko
MycobacteriumtuberculosisorazMycobacte-
D-(–)-Fruktoza(lewuloza,cukierowocowy).
riumavis,1-B-D-arabinofuranozylotymina
Jestnajpopularniejsząketoheksozą.Wystę-
stosowanajestjakolekprzeciwkoHerpes
pujewwiększościowocówiwmiodzie.Inne
simplex,apochodnesyntetyczneD-arabino-
roślinneketozy(7-,8-lub9-węglowe)wystę-
piranozylowe–jakosubstancjeprzeciw-
pująrzadziej,np.wowocachawokado
trombotyczne(modelowedlanowychleków
iwkorzeniachpierwiosnka(RadixPrimu-
przeciwzakrzepowych).
lae).Fruktozawystępujerównieczęsto
wpostacizwiązanej:wdwucukrzesacharo-
D-liksoza,epimerD-arabinozy,formadość
zie,wglikozydach,atakżewpolisachary-
rzadkowystępującawprzyrodzie,zidentyfiko-
dach(fruktanach),doktórychnależyinuli-
wanazostałajakoważnyelementbudulcowy
na,szerokorozpowszechnionawroślinach
receptorówglikolipidowych,usytuowanych
zrodzinyAsteraceae.
równieżnapowierzchnikomórekmyko-
bakteriofagów(służącychimdoadhezji).
Fruktozaorazfruktozany(np.inulina)
WzwiązkuztymsyntetycznepochodneD-
mająsporezastosowaniewdietachdlacu-
-liksozysąbadanejakosubstancjeprzeciw-
krzyków(np.bulwytopinamburuzHe-
wirusowe,przeciwbakteryjneiprzeciwgrzy-
lianthustuberosus),takżewniektórych
bicze.
dietachwątrobowych(wintoksykacjach
wątroby).
Heksozy.Glukozo-6-fosforanzapoczątko-
wujewieleszlakówmetabolicznych,prowa-
D-(+)-Mannoza.Wykazujepewnewłaści-
dzącychdopozyskiwaniaprzezorganizm
wościprzeciwbakteryjneijakośrodekdiete-
energiiżyciowej(cyklglikolizy),służytakże
tyczny,używanyprzezdiabetyków,zmniej-
dosyntezypentoziinnychsubstancjicukro-
szaryzykozakażeniapałeczkamisalmonelli
