Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
Historiarehabilitacji
tylkociało,aleiumysł.Szczególnąrolęprzypisywałgimnastyceleczniczej,wyróż-
niającwniejćwiczeniaaktywne(obecnieokreślanejakoczynne),pasywne(bierne)
ioporowe.SynPera-HjalmarLingstworzyłpodstawygimnastykiwyrównawczej,
korektywnej.Lingw1813rokuutworzyłCentralnyKrólewskiInstytutGimnastycz-
nywSztokholmie,któryprzezwielelatbyłwiodącąwEuropieplacówkąpropagu-
jącąstosowanedotychczaswypracowanemetodygimnastyki,określanemianem
gimnastykuszwedzkiej.Podkreślićnależy,żeInstytutkształciłrównieżspecjalistów
wdziedziniegimnastykileczniczej,którzystalisiępropagatoramitejformyterapii.
Wtymokresiedużąpopularnośćzyskałateżmechanoterapia,którejtwórcąbył
JonasGustavZander(1835-1920)-profesorUniwersytetuwSztokholmie,ściśle
współpracującyzInstytutemLingów.W1857rokuzorganizowałpierwszypublicz-
nypokazćwiczeńprowadzonychzapomocąskonstruowanychprzezsiebiestanowisk
mechanicznych,aw1865rokuutworzyłwSztokholmieZakładMechanoterapii.
ZnalazłwielunaśladowcówwEuropie,wtymrównieżwPolsce.W1883rokupowstał
wWarszawieZakładMechanoterapeutycznyRomanaSkowrońskiegowyposażony
wwieleprzyrządówdomechanoterapiikończyn,kręgosłupawrazzpewnyminno-
winkami”technicznymi,jaknp.rowerstacjonarnyczyprzyrząddowiosłowania
zdawkowanymoporem.PodobnyzakładmechanoterapiiuruchomiłdocentAntoni
Gabryszewskiw1901rokuweLwowie.
Odkrycieogniwagalwanicznego(poopracowaniuprądugalwanicznegoprzez
LuigiegoGalvaniego)przezAlessandraVoltę(1801)izjawiskindukcjimagnetycznej
przezMichaelaFaradaya(1831)umożliwiłozastosowanieprzezGuillaume’aBen-
jaminaDuchenne’a(1806-1875)prądufaradycznegoigalwanicznegowleczeniu
porażeń.W1837rokuFabré-Palapretwprowadziłjonoforezę,którąupowszechnił
późniejLeduc(Francja),publikującw1905rokupracęOjonach,czylielektrolitycz-
nejterapiistanowiącejpodstawępraktycznegostosowaniajonizacji,jonoterapiiczy
jontoforezy(wNiemczech).
NaprzełomieXIXiXXwiekunastąpiłdynamicznyrozwójelektroterapii,do
któregoprzyczynilisię-pozawymienionymi-uczenitejmiaryco:Erb,Hertz,
Pfluger(w1860rokuokreśliłpodstawowywzórdlaelektrodiagnostyki,znanyjako
nprawoPflugera”),d’Arsonval,Tesla(wprowadziłdolecznictwastosowanieprądów
wielkiejczęstotliwości),Langerin(w1917rokuzbudowałgeneratorultradźwiękowy,
wykorzystującdowzbudzaniafaldrgającąpłytkękwarcową).
RównieżwPolscefizykoterapiauzyskujecorazwiększąpopularność.W1901
rokuukazujesięinteresującapracaZ.NartowskiegoElektrodiagnozaielektroterapia
stanowiącapierwszywPolscepodręcznikomawiającytezagadnienia,aw1929roku
-pracaT.ChełmońskiegoPodstawyleczeniafizykalnego.Znanyortopedazeszkoły
poznańskiej-FranciszekRaszejabyłgorącymzwolennikiemjontoforezy,w1929
rokuopublikowałpracęDoświadczalneiklinicznebadanianadjontoforezą.
Dorozwojuwodolecznictwawogromnymstopniuprzyczyniłysięosobyniezwią-
zaneznaukąimedycyną:śląskichłopVincentPriessnitz(1799-1851)orazbawar-
skiksiądz-SebastianKneipp(1821-1897).Priessnitz(stądpochodzipopularne
określenienatrysku-prysznic)przyczyniłsiędorozwojuhydroterapii,zorganizował
