Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wizjafotograficzna
43
możeonajakoimagoformowaćzachowaniapodmiotu.[ś]rozpoznającje
jakoinnegosiebie,traktujejejakowłasnenjaidealne”,pozwalającezczasem
zapanowaćnadchaosemwłasnegociała82.
Utożsamienieekranuzlustrem,atymsamym(spojrzenia)widza
zmechanicznymokiemkamery,stałoupodstawanalizyfunkcjiideo-
logicznychobrazu.WsłynnymtekściePrzyjemnośćwzrokowaakino
narracyjne,wygłoszonymwformieodczytuw1973rokuiopublikowa-
nymnałamachczasopismanScreen”dwalatapóźniej,LauraMulvey
deklarowaławprostużyciepsychoanalizyjakopolitycznejbroni,wy-
mierzonejwpatriarchalnąstrukturęspołeczną.Spojrzeniekierowanena
ekranijednocześniekonstytuowaneprzezekranzostałoutożsamione
zeskopofiliąifallocentryzmem83.Zkoleiw1977rokuChristianMetz
pisałonskopicznymreżimiekina”,czyniącpunktemwyjściakoncepcję
wojeryzmuizwiązanązniąuprzywilejowanąpozycjęwidzawzględem
oglądanegoobiektu(pojawiającegosięnaekranie),aw1985wskazywał
naprocesfetyszyzacjiobrazufotograficznego,którykształtujeproces
percepcji
84
.Oprzejęciuirównoległymwykorzystywaniutakokreślone-
goidiomuspojrzenia,konstytuowanegoprzezaparat(władzy),można
mówićwodniesieniudowiększościwymienionychrewizjonistówfoto-
grafii.Pojawiasięonwprzywołanymjużnfotograficznympatrzeniu”
Sontag,wopisywanymprzezSekulęrozwojuzasprawąfotografiinspek-
taklu,wzrokowejekscytacji,wojeryzmu,grozy,zawiściinostalgii”85.
Wybrzmiewatakżewtedy,gdyBurgindefiniujewojerystycznespojrze-
nie,produkowaneprzezaparat,poprzezodniesieniedoFreudowskiej
analizylibidinalnegospojrzenia,którepojawiasięwdzieciństwie;czy
kiedy-podobniejakMetz-nazywafotografięfetyszem86.
Studianadfotografią,angażującekategorięspojrzeniakonstruowaną
przezobrazorazkonstytuującątożsamośćpodmiotupatrzącego,wpisują
82P
.Dybel,Urwaneścieżki.Przybyszewski-Freud-Lacan,Kraków2000,s.226-227.
83
L.Mulvey,Przyjemnośćwzrokowaakinonarracyjne,tłum.J.Mach,w:tejże,
Doutratywzroku.Wybórtekstów,red.K.Kuc,L.Thompson,Kraków2010.
84
M.Jay,DowncastEyes…,dz.cyt.,s.474-485.
85A.Sekula,Demontażmodernizmu,ponowneodkryciedokumentu…,dz.cyt.,s.48.
86V
.Burgin,Photography,Phantasy,Function,w:Thinkingphotography,dz.cyt.,
s.187,190-194.
