Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wizjafotograficzna
45
Jakzatemwidać,rewizjonistycznestudianadfotografiązasadzały
sięnapodważeniuniewinnościwzrokocentryzmukulturyzachodniej,
oskarżyłynniewinneokoaparatu”oudziałwsystemiewładzyipodda-
niesięideologicznemudyktatowi.Wkonsekwencjizdyskwalifikowano
formalistycznąhistorięfotografiiiontologiętegomedium,którąwspo-
sóbsymbolicznyucieleśniapojęcienfotograficznegowidzenia”,rozu-
mianegojakozespółcechwynikającychzoptykiaparatuiwłaściwości
mediumfotograficznegoorazesencjonalnieujmowanejpracyfoto-
grafa91.Wzamianwprowadzonoteorięaparatówwładzy,anapodsta-
wiemetapsychologiispektatoraokreślonoopresyjnymodelspojrzenia,
którejestkonstruowanewfotografiiipoprzezfotografię.Takobrany
kierunekbadańwzbudzazjednejstronyniedosytprecyzyjnieopisa-
nyprzezElkinsa.Zdrugiejzaśmożnapowiedzieć,żerewizjonistyczne
narzędziateoretyczne,mającezzasadycharakterdyskursywny,azatem
potencjalnieotwartynamożliwościinterpretacyjnedanegomateriału,
uległyzinstrumentalizowaniu.Stałysięanalitycznymiwytrychami
otwierającymikażdedrzwi.Nierzadkonadająoneanalizom-zarówno
ocharakterzenaukowym,jakipopularnonaukowym,schematycz-
nycharakter.Ichopresyjnośćijednokierunkowośćdoprowadziłado
nieustannegoodrzucaniaskopicznychreżimów.Tymczasemrelacja
pomiędzyfotografiąiwzrokocentryzmemniejestjednoznaczna.Prze-
prowadzenieanalizyzłożonościtejrelacjiwymagajednakrozbrojenia
wzrokocentrycznegodyskursu.
I.4.NARODZINYPARADYGMATÓW
FOTOGRAFICZNEGOOKA
WkanonicznejpublikacjiTechniquesoftheObserver.OnVisionand
ModernityintheNineteenthCentury,poświęconejzmianom,które
zaszływXIXwiekuwobszarzedefiniowaniapercepcjiwzrokowej
91
Patrz:Ch.Phillips,TheJudgmentSeatofPhotography,nOctober”1982,vol.22,
s.27-63;D.R.Nickel,HistoryofPhotography:TheStateofResearch,nTheArt.Bul-
letin”2001,vol.83,no.3,s.548-558.
