Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FrancuskiteatrkobietnaprzełomieXIXiXXwieku
11
miejscaponiżej.Zasłynęłaonasiłącharakteruinieprzejedna-
niawkwestiachzarównospołecznych,jakiobyczajowych.Wiele
byłokobiet,którepowiekachmilczeniadawałyupustswejzło-
ści,nierzadkoośmieszającwsposóbniewybredny„patriarchal-
nychprzeciwników”.Zaprzykładmogąnamposłużyćtesłowa
paniadwokatOdetteValbrègue,któranakongresiekobietmiała
stwierdzićbezogródek:
Przeciwnicyfeminizmu,azwłaszczakonowały,którzyzwąsięmedykami,
twierdzą,żeuwarunkowaniafizjologicznekobiet,ichokresoweniedys-
pozycje,stawiająjewśródistotograniczonychintelektualnie…Wprze-
ciwieństwiedoichprzekonań,niechmibędziewolnozapytaćwas,czy
towłaśnieniemężczyznazpowodujegofizjologiiniejestabygorszym
gatunkiemwzględemkobiet?Weźmynaprzykładmężczyznęlubmło-
dzieńca,któryodnajwcześniejszychlatpałażądzamiseksualnymi[…]
nawetstarzec,przypomocyróżnychafrodyzjaków,niezłomniepragnieso-
bieprzypomniećsweniegdysiejszepodniety[…]czyżtoniestawiamęż-
czyzny–aniekobiety–zpunktuwidzeniafizjologiijakokogośgorszego?10
ChoćwdrugiejpołowieXIXwiekuduchProudhonawciąż
wpływałnaumysłynawetnajbardziejzagorzałychprzeciwników
niesprawiedliwegosystemukapitalistycznego,tokobiety,coraz
bardziejświadomeswejnadwerężonejkondycji,zaczęływstę-
powaćdoróżnychorganizacjiwalczącychoprawaczłowieka.
WokresiepoprzedzającymwybuchKomunyParyskiejmożnaza-
obserwowaćzjawiskowyjątkowejaktywnościpolitycznejzwłasz-
czakobiet-proletariuszek,któreodegrałyznaczącąrolępodczas
rewolucji18marca.Ichoćniewszystkiepochodziłyznizinspo-
łecznych,tokażdaznichsolidaryzowałasięzwykluczonymi,
stającsiętymsamym–byprzywołaćtusłowaEmmyGoldman
–proletariuszkamiumysłowymi11,które,podobniejakrobotnicy
zfabrykikopalń,zacieklewalcząowłasnąegzystencję.Kobiety
10
O.Valabrègue,[w:]Congrèsnationaldesdroitscivilsetdusuffragedesfemmes,
red.O.Deflou,Paris1911,s.180(tłum.T
.Kaczmarek).
11
E.Goldman,Proletariatumysłowy,przeł.AndrzejGrzybowski,Oficyna
WydawniczaBractwaTrojka,Poznań2019.
