Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
denckiegodoinstytucji,obyczajówisercludzkich
148
,gdyżczęstojepowstrzymywały
oporynaturypsychologicznej:przyzwyczajeniaisłabościludzkie.
149
Jakugruntowany
byłtostan,świadcząsłowanuncjuszapapieskiegoGaligaziegoz1579roku:
[...]trudnojestwprostwyrazić,jakbardzoobniżyłasiędyscyplinazakonnawtymkrólestwieoraz,że
niepodobnymbyłobychciećjąnarazwewszystkichklasztorachprzywrócićbezobawypublicznychrozru-
chów.
150
Należyprzyznać,żewprowadzaniereformtrydenckichwklasztorachpolskichprze-
biegałowróżnysposób.NiektóreDwykluczałysamemożliwośćreformyibroniłysię
przedodgórnąnaprawą,niechcącpoddaćsięwizytacji”
151
,obawiającsięprzedewszyst-
kimprzywróceniadyscypliny.
152
NaprzykładbiskupRadziwiłł,któryposiadałprawo
wizytowaniawszystkichklasztorówswojejdiecezji(opróczjoannitów),niezostałdo-
puszczonydowizytacjiprzezopatacystersówwMogile.
153
Próbyrozciągnięciawnikliw-
szejkontrolinadkonwentemdoprowadziłydokonfliktubiskupaAndrzejaChryzosto-
maZałuskiegozklasztoremNorbertanekwPłocku.
154
Istniaływięcklasztory,gdziejesz-
czewkońcuXVIIwiekupanowałorozluźnienieinieporządki,np.ufranciszkanówwWy-
szogrodzieiDobrzyniu,którzyDlekceważylizarządzeniabiskupie”.
155
Natomiastber-
nardyni,benedyktyni,dominikanieniepotrzebowalizasadniczychreform,gdyżnaj-
mniejuleglirozprężeniu.PodobniebyłozpojedynczymiklasztoramiFranciszkanów,
np.wNowymSączu,pomimoogólnegoupadkutegozakonu.
156
Alebyłyteżzakony
szczególniegorliwewewspółpracy,np.benedyktyni.
157
Sposobywprowadzaniareformwtymczasieznanesązwizytacjiwklasztorachpol-
skich.Próbowanozmienićwszystkieniedociągnięciazgromadzeniawsposóbłagodny.
BiskupJerzyRadziwiłł,znanyzeswejstanowczości,starałsiębyćwyrozumiały,dopiero
gdyoddźwiękbyłniespieszny,albowidzącDprawdziwezłoiwystępki,zmuszonybył
148
J.Delumeau,dz.cyt.,s.40.
149
Tamże,s.39.Jakoprzyczynywylicza:Dinercjadostojnikówkościelnychiprzezcezaro-papizmwład-
ców[ł]patronathiszpańsko-portugalskistanowiłznacznąprzeszkodęmiędzyRzymemawielomakraja-
mimisyjnymi[ł]Niższyklerniechciałsiękształcić,nosićubiorówduchownych[ł]natomiastklerwy-
ższyzapominałczęstoopierwszymrozdziale»Dekretuoreformie«zXXVsesjisoboru;rozdziałtennaka-
zywałkardynałomiprałatomprosteiskromneżycie”.Tamże,s.40.
150
MonumentaPoloniaeVaticana,t.4,Kraków1915,s.191,za:A.Dygat,A.Rybak,Odrodzenieklasztoru
zwierzynickiegozaDorotyKątskiej(1591-1643),DNaszaPrzeszłość”1977,t.47,s.176.
151
A.Bazielich,dz.cyt.,s.206.
152
J.Kracik,Przeciwreformacji,[w:]Kościółkrakowskiwtysiącleciu,Kraków2000,s.194-195.
153
W.Müller,RadziwiłłJerzy,[w:]Polskisłownikbiograficzny,t.XXX,Wrocław-Warszawa-Kraków-
Gdańsk-Łódź1987,s.333.
154
W.Góralski,DiecezjaPłockaijejsynody…,s.172.
155
156
Tamże,s.169.
A.Bazielich,dz.cyt.,s.205.
157
P.Sczaniecki,Odnowapotrydenckawopactwieświętokrzyskim,rządyMichałaMaliszewskiego1595-1608.
Zdziejówkontrreformacji,DNaszaPrzeszłość”1985,t.63,s.116-117.
