Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Schizofrenia–zaburzeniewielowymiarowe
UHRS)stworzyłoMiędzynarodoweStowarzyszenieWczesnejPsychozyIEPA
(InternationalEarlyPsychosisAssociation),którepowstałowlatach90.ubie-
głegowiekuwAustralii.Wczasiewieloletnichpracuzupełnionokryteriaroz-
poznawaniawczesnejpsychozy,atakżezastąpiononazwęDokresprodromal-
ny”określeniemDstanryzykarozwojupsychozy”,anastępniedużoszerszym
pojęciem,używanymwspółcześnie:Dryzykownystanpsychiczny”.Wdiagno-
zietzw.ryzykownegostanupsychicznegoaktualnienaświeciestosujesięna-
rzędzieComprehensiveAssessmentofAt-RiskMentalState(CAARMS),oce-
niającewystępowanieróżnychobjawówpsychopatologicznychiichnasilenie
zuwzględnieniemgrupryzyka.Narzędzietozawierawcześniejopracowane
kryteriaUHRS,którewostatnichlatachzostałyposzerzoneizaktualizowane
(Yungiin.,2005,2015).Badanianadryzykiemrozwojupsychozyspowodo-
wały,żerozważanowobecnejwersjiDSM-Vwprowadzeniekategoriidiagno-
stycznejpodnazwąDzespółłagodnychobjawówpsychotycznych”(Attenuated
PsychoticSymptomsSyndrome,APSS)(Carpenter,2009;Woodsiin.,2009).
Ostateczniejednak,zróżnychpowodów,zrezygnowanozniej.
WPolscediagnozaryzykownegostanupsychicznego/psychotycznego
wzbudziłazainteresowanie,szczególniespecjalistówzzakresupsychiatrii
ipsychologiiklinicznejokresuadolescencji.Stantencharakteryzujesiępo-
stępującymobniżaniemsięfunkcjonowaniawróżnychzakresachorazpoja-
wianiemsięobjawówmogącychprzekształcićsięnawetwzaburzeniepsycho-
tyczne(Rebe-Jabłońska,2012).Dlategonp.wŁodzipowstałProgramOpieki
iRehabilitacjiTerapeutycznej,zajmującysiędiagnoząiterapiąosóbmłodych
zgrupryzykarozwojupsychozy(Rebe-Jabłonska,Kotlicka-Antczak,2012).
Wieloletnieobserwacjeklinicznemłodzieżychorującejnaschizofrenięoraz
zgrupryzykarozwojupsychozypozwoliłynaopistzw.objawówzwiastuno-
wych,ułatwiającychrozpoznawanieizapobieganierozwojowischizofrenii
lubkolejnymjejnawrotom.Symptomytedotycząwielusferipojawiająsię
przedpierwszymzachorowaniem,conajmniejnakilka/kilkanaściemiesięcy
wcześniej.Wsferzeemocjonalnejopisanowystępowanielęku,drażliwości,
obniżonegonastroju(depresyjnego),zobojętnienia,Dpustkiemocjonalnej”,
niedostosowaniaemocjonalnego.Wsferzepoznawczejodnotowanopo-
jawieniesięzaburzeńuwagi,pamięci,osłabieniemyśleniaabstrakcyjnego,
trudnościwuczeniusięmateriałuszkolnego,awkonsekwencjiuzyskiwanie
gorszychwynikówwnauce.Wsferzebehawioralnejzaśobniżenienapędu
imotywacji,wycofaniezkontaktówzrówieśnikami,nawetdopełnejizolacji
społecznej,zachowania:niedostosowaniaspołecznego,dziwacznei/lubagre-
sywne,impulsywne,utratęwcześniejszychzainteresowań(Rebe-Jabłońska,
Kotlicka-Antczak,2012;Namysłowska,Bronowska,2001).
Uosóbdorosłychobjawyzwiastunowedotyczątychsamychsfer.Najczę-
ściejwymienianesą:uczucieciągłegonapięciaidrażliwość,zmianynastro-
ju,zaburzeniasnulubrytmudobowego,zaburzeniałaknienia,ograniczenie
20
