Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gatunekliterackiigraniceś
39
Ważneproblemyopisuotwierasytuacja,kiedywnpejzażugenologicz-
nym”(terminP.Michałowskiego)literaturywyodrębnimytradycjęwpostaci
ngatunkówliterackich”,awięctych,któredlanasstanowiąkanonoprowe-
niencjiliterackiej,orazngatunkiwliteraturze”,awięcformy,jakiezostały
wniejtranslokowanespozagranicliteratury.Sątozarównogatunkizobszaru
językowego(np.sprawozdanie),zinnychobszarówsztukniewerbalnych(np.
scherzo),jakizinnychobszarówsztukisłowa(np.karierahaiku).Można
więcmówićogatunkach,któresąspecyficznymiprzeniesieniamizdyskursu
dodyskursu.Problem,jakiwtymprzypadkusiępojawia,tostatusontyczny
formy.Rozstrzygnięciawymagapytanie,czynowyfenomengenologicznyjest
przejęciemformypozaliterackiej,czyteżliterackimekwiwalentemtego,co
faktycznieistniejepozaobszaremliteratury,zatem1czyjestautentyczniein-
terioryzacjąformygatunkowej,czyadaptacją.Wczasiepoprzedniejsesjige-
nologicznejmiałemokazjęprezentowaćtozagadnienie,rozważającprzypadek
reportażuliterackiegoiuznając,żeoilewproziejesttointerioryzacjaformy
reportażowej,otylewprzypadkupoezjinależymówićonowejautonomicznej,
ekwiwalentnejformiepoetyckiej,czylioadaptacji(zob.CUDAK,2011).Oile
więcwproziedokonujesięprzekroczeniegranic,ichotwarcie,idokonujesię
kreacjagatunkutransgranicznegoposiadającegoswojeodmianypograniczne
(wersjeliterackąipozaliteracką),otylewprzypadkupoezjisątoraczejdwie
formybliźniacze1reportażireportażlirycznyjakonowygatunekwpoezji.
Wydajesię,żejesttowprzypadkuinterioryzacjigatunkudoprozyidopoezji
mechanizmuniwersalny,wynikającyzróżnegostatususłowawtychdyskursach
literackich1wielogłosowościwprozieijednogłosowościwpoezji.Problem
tyczyćjednakbędzienomenklaturyidecyzji,czygatunek,któremunadamy
statustransgraniczności(istnieniaponadgranicamidyskursów),będzieposia-
dałswojedyskursywneodmianypograniczne(pogranicza),podobniejakoda
czypowieść,czymożelepiejmówićwtymprzypadkupoprostuoliterackiej
inieliterackiejodmianiereportażu.
Inaczejjeszczebędziepewniewyglądałopissytuacjiprzekraczaniagranic,
kiedygranicataprzebiegaćbędzieniepomiędzydyskursami,alepomiędzy
mediami,awięckiedybędziemymiećdoczynienianiezinterioryzacją,akon-
wergencjągenologiczną.Pozostającprzyreportażu1zsytuacjąistnieniatej
formywliteraturze,języku,radiu,telewizji,internecie.Jestfaktem,żentwo-
rzywo”będziemiałowtymprzypadkuwpływnaodmianyreportażu.Można
równieżzasadnietwierdzić,żeiwtymprzypadku,byćmoże,dasięrozważać
problemtransgranicznegocharakteruform.
