Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MścisławFiodorHaraldWłodzimierzowicz
75
Cociekawe,zachowałasięwyjątkoworzadkajaknaruskąpraktykęin-
formacja,ktobyłojcemchrzestnymMścisława.Znajdujemyjąwposła-
niuWłodzimierzaMonomachaskierowanymdoOlegaŚwiatosławowicza.
Książękijowskinapisałtammiędzyinnymi:„datotisjedit,syntvoichres,t-
nyismalymbratomsvoimchljebjedućidjeden”182.Niewątpliwiewspomnia-
nymsynemchrzestnymOlegabyłMścisław,coznajdujepotwierdzenie,
popierwsze,wukładziezajmowanianaRusitronów,gdylistnapisano,po
drugie,wfakciewspółpracyWłodzimierzaMonomachazOlegiem,wcza-
sie,kiedynarodziłsięnajstarszyWłodzimierzowicz.ObajRurykowiczedo-
wodziliwówczassiłamiruskimiwysłanymiprzezówczesnegoksięciaki-
jowskiegoŚwiatosławaJarosławowiczanapomocBolesławowiŚmiałemu
przeciwCzechom183.
Trzebatujeszczezaznaczyć,żezkoleiwźródłachskandynawskichMści-
sławbyłodnotowywanyzimieniemHaraldipatronimikiemValdemarsson
lubzrównoważnymstwierdzeniem,żebyłsynemWaldemara184.Również
pewneźródłazachodnioeuropejskienazwałyksięciaHaraldem185.Jestto
ciekawyprzykład„dynamikiantroponimicznej”.Różneśrodowiskakultu-
rowenadawałytemusamemudynaścieróżneimiona.Brakjakichkolwiek
śladównazywaniaMścisławaHaraldemwźródłachruskichdośćwyraźnie
pokazujebowiem,żeniemamytutajdoczynieniazpodwójnymimieniem
książęcym186.
goemajaLjetopisec’Novgorodskojvkratce,zwanainaczejLatopisemnowogrodzkimIII,znajdu-
jemycodoimieniachrzestnegonoszonegoprzezMścisławanastępującesłowa:„Vljeto
6621.Knjaz,velikijMstislavVladimirović,vnukvelikagoknjazjaVladimira,narećennyj
vocvjatomkreżćeniGeorgij,zaloźilcerkov,kamennuvVelikomNovjegorodjesvjata-
goNikolyćjudotvorca,naknjaźidvorje”(Kniga,glagoemajaLjetopisec’Novgorodskojvkrat-
ce[…],[w:]NovgorodskijaLjetopisi(taknazyvannyjaNovgorodskajavtorajaiNovgorodskaja
tret’jaletopisi,Sanktpeterburg1879,s.187–188).Wyraźniewidać,żewspomnianawzmian-
kawiązałasię,podobniejakanalizowanawyżej,zkręgiemnowogrodzkiegomonastyru
św.Mikołaja.Źródłoobuprzekazówjestwięcwedługwszelkiegoprawdopodobieństwa
wspólne.Trudnoteżtepóźneprzekazyporównywaćpodwzględemwiarygodnościzin-
formacjamiźródełwspółczesnychMścisławowiizwiązanychwprostzjegoosobą.Jeśli
chodziomianoGabrielprzypisaneMścisławowiprzezAndrzejaPoppe,jaksądzę,mamy
doczynieniazprostymnieporozumieniem,niemającymoparciawźródłach(Mścisław
182
GabrielHarald,s.326).
Lavrent’evskajaletopis’,kol.254.
183
Lavrent’evskajaletopis’,kol.199;Ipat’evskajaletopis’,kol.190.
184
Zob.przyp.151.
185
MauriceCoens,UnsermoninéditdeRupert,abbédeDeutz,„AnalectaBollandiana”,t.55,
1937,s.265:„Aroldus,rexgentisRussorum[…]”.Zob.też:A.V
.Nazarenko,Neizvestnyj
epizodizžizniMstislavaVelikogo,s.78.Odpowiednifragmentźródła(wrazzprzekładem
rosyjskim)przytoczyłiwsposóbwszechstronnyskomentowałNazarenkojeszczerazw:
DrevnjajaRus’,s.585–599.
186
EwgenijPczełowsugeruje,żeHaraldbyłojednakdrugimmianemMścisława,otrzymanym
przezniegonacześćdziadaodstronymatki,padłegowbitwiepodHastingskrólaAnglii
(Rjurikovièi,s.101).Podkreślemjednak,żadneźródłoruskie—coniezmierniewymow-
ne—nienapomknęłooskandynawskimmianieMścisława.Byłowięcono—jaksądzę
—niedrugim,leczraczejrównoległymimieniemksięcia.Oczywiście,zdrugiejstrony,
genetycznyzwiązekzachodzącypomiędzyznanymźródłomzachodnimipółnocnym
