Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Zagadnieniesądownictwaadministracyjnegowustrojupaństwapolskiego
41
oKonstytucjiPRLz1952r.,że„jestustawązasadnicząutrwalającąisank-
cjonującąosiągnięciaokresuprzejściowegoodkapitalizmudosocjalizmu,
jestkonstytucjąpaństwasocjalistycznegowpierwszejjegofazieroz-
woju”104.Ustawazasadniczaz1952r.była„elementemnadbudowy”,
cooznaczało,żejurydyzowałafaktpolegającynatym,żeto„ludpracu-
jącymiastiwsi”dominowałwrzeczywistościspołeczno-gospodarczej
iprawno-politycznejpaństwapolskiego105.Wedługtegoteoretycznego
układuniebyłowięcmiejscanasprzecznośćinteresówmiędzypaństwem
aobywatelami.KonstytucjaPRLwart.1ust.2wskazywałaexplicite,
żewPRL„władzanależydoludupracującegomiastiwsi”.DlategoStefan
Rozmaryn,kierującsiętzw.metodologicznymipodstawamimarksistowsko-
-leninowskiejnaukiopaństwie,uznał,żetopaństwojakoelementnadbu-
dowydominowało„nadrealnąpodstawą,tj.nadcałokształtemstosunków
produkcyjnych”106.Stosunkówocharakterzesocjalistycznym,którezgod-
niezdoktrynąmarksistowskąmiałyzmierzaćdokomunizmu.
KonstytucjaPRLz1952r.oznaczaławięczakończeniepewnegoetapu
przemianspołeczno-gospodarczychinadanieimsankcjiprawnoustrojowej.
JakpodkreślałSylwesterZawadzki,KonstytucjaPRLoznaczałabowiem
zerwaniezzasadąpodziałuwładz,którafigurowałajeszczewMałejKon-
stytucjiz1947r.107.Ponadtouznałon,żesamoprzyjęcieKonstytucji
w1952r.„nastąpiłozpewnymopóźnieniem”,gdyżsilneprzeobrażenia
polityczno-społeczne(główniepowstaniePZPRw1948r.)rozpoczęłysię
jużwcześniej108.AndrzejBurdazauważył,żeKonstytucjaPRLz1952r.,
zrywajączzasadątrójpodziałuwładzy,wprowadziłaczteryrodzajeorganów:
organywładzypaństwowej,organyadministracjipaństwowej,organysą-
doweiorganyprokuratorskie109.
Zgodniezart.1KonstytucjiPRLz1952r.funkcjonowaniePRLjako„pań-
stwademokracjiludowej”miałosięopieraćnatzw.zasadziepraworządności
socjalistycznego,Wrocław-Warszawa-Kraków1969,s.177;W.Sokolewicz,Oklasowych
inarodowychcechachKonstytucjiPolskiejRzeczypospolitejLudowej,SP1976,z.4,s.9-10;
S.Ehrlich,UstrójiprawoZSRR,Warszawa1953,s.28-29.
104W.Zamkowski,SejmPolskiejRzeczypospolitejLudowejnajwyższyorganzwierzch-
niejwładzynarodu,Warszawa1956,s.5.
105Ibidem,s.13in.Zob.teżW.Zamkowski,PojęcieludupracującegowKonstytucji
PRL,RPEiS1965,z.2,s.35in.
106S.Rozmaryn,Istotapaństwa,Warszawa1949,s.3.
107S.Zawadzki,FunkcjakontrolnaSejmuPRL,RPEiS1980,z.1,s.15.
108S.Zawadzki,PróbaperiodyzacjiustrojupolitycznegoPRLwlatach1944-1947,PiP
1974,z.7,s.21-22.
109A.Burda,Rozwójirolapolityczno-ustrojowanajwyższegoorganuprzedstawicielskie-
gowpaństwiesocjalistycznym,[w:]SejmPolskiejRzeczypospolitejLudowej.Studiumprawno-
-polityczne,red.tenże,Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1975,s.53.
