Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Geniuszjestprosty:Ateny
Czytopragnieniewspółzawodnictwamogłobytłumaczyćich
geniusz?
Ewoluującanaukaogeniuszupróbowałaodpowiedziećwłaśnie
natopytanie.WprzełomowymbadaniuTeresaAmabile,psycho-
lożkazUniwersytetuHarvarda,postanowiłaprzeanalizować,jaki
wpływnakreatywnemyśleniemaobietnicanagrody.Podzieliłaze-
spółochotnikównadwiegrupy.Wszystkichpoproszonoostworze-
niekolażu,alejednągrupępoinformowano,żepracebędąoceniane
przezjuryzłożonezartystów,anajbardziejkreatywniautorzyotrzy-
mająnagrodępieniężną.Drugiejgrupiepowiedzianowzasadzie
tyle,żebydobrzesiębawiła.
Rezultatyokazałysięnieporównywalne.osoby,któreniebyłyoce-
nianeaniobserwowane,przygotowałyzdecydowaniebardziejkreatyw-
nekolaże(cooceniłzespółnauczycieliplastyki).Wwielunastępnych
badaniachAmabileijejwspółpracownicyosiągnęlipodobnewyniki.
Perspektywanagrodyczyoceny(nawetpozytywnej)tłamsiłapomys-
łowość.Amabilenazywatozjawiskoteoriąmotywacjiwewnętrznej.
Upraszczając:nLudziesąnajbardziejkreatywni,kiedymotywująich
główniewłasnezainteresowania,przyjemność,satysfakcjaiwyz-
waniepłynącezsamejpracy-aniezewnętrznapresja”
.Amabile
ostrzega,żewieleszkółikorporacji,kładącychtakdużynaciskna
ewaluacjeinagrody,nieumyślnietłumikreatywność.
Tofascynującateoria,którąwdodatkuintuicyjnierozumiemy.
Któżnieczułkreatywnejwolności,spisującmyśliwprywatnym
dziennikuczygryzmolącwnotesiezeświadomością,żeniktni-
gdyniezobaczytychbazgrołów?Aleniezawszeodpowiadatorze-
czywistości.Jeślimiałabynasmotywowaćwyłącznieczystaradość
zwykonywaniadanejczynności,todlaczegosportowcyosiągają
lepszewynikiwferworzerywalizacjiniżnasesjachtreningowych?
DlaczegoMozartporzucałniedokończoneutwory,jeślizamówie-
nienaniezostałowycofane?DlaczegopowabNagrodyNoblamo-
tywujetakwieluuczonych?JamesWatsoniFrancisCrick,którzy
pierwsiopisalistrukturędna,oświadczyliwprost,żeichcelem
jestuzyskanietegoprestiżowegowyróżnienia-iceltenosiągnęli
37
