Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMIOT,TRUDNOŚCIIPERSPEKTYWYESTETYKIWSPÓŁCZESNEJ
23
radnawobectwórczościawangardowej,odrzucającejestetycznyparadyg-
matsztuki.Morawskisądzi,żeestetykaprzeżywazmierzchnietylkoze
względunatwórczośćawangardową,lecztakżezewzględunato,że
sztuka,jegozdaniem,Ñstraciłanaznaczeniuijejdalszeistnieniejest
zagrożonen.Estetykapowinnawięcustąpićmiejscabądźpoetycejakoteo-
riitwórczości,bądźantyestetycerozumianejjakoÑkrytycznarefleksjanad
kryzysemkulturyisztukinaszychdnin4.Niemetodologicznekłopoty
decydują,zdaniemMorawskiego,ozmierzchuestetyki,leczrozpadjego
głównegoprzedmiotu,jakimzawszebyłasztuka.Estetykakrytykowana
jestjednaknietylkozewzględunabezradnośćwobectwórczościawan-
gardowej,lecztakżezewzględunajejahistoryzm,Ñuroszczeniadototal-
nościn(Werckmeister),esencjalizmitworzenieabstrakcyjnychregułnie
uwzględniającychfaktu,żesztukajestÑdynamicznymsyndromemn
(Adorno),nieuwzględnianie,żeisamasztuka,isposóbjejodbiorusąpro-
duktamiprocesuhistorycznego(Bourdieu).Jeśliwięcestetykachceprze-
trwać,musiulecmodyfikacji,staćsięestetykądialektyczną(Adorno)lub
socjologiczną(BourdieuiWolff).
Drugitypargumentówprzeciwestetycepoleganasugerowaniu,że
jestonanikomuniepotrzebna.Niepomagawcalezwykłymodbiorcomnaj-
nowszejsztukizorientowaćsięwchaosiewspółczesnychzjawiskartys-
tycznych.Jeślizaśktośmapoważnezainteresowaniasztuką,tolepiejje
zaspokoisięgającdopraczzakresuhistoriiiteoriiposzczególnychdzie-
dzinsztukilubzzakresupsychologiisztuki,socjologiisztuki,filozofiikul-
tury,teoriikomunikacjimasowej,semiotykiitp.
Trudnoprzewidzieć,jakabędzieprzyszłośćestetyki.Tezyojej
śmiercilubzmierzchusąjednakwtejchwilirówniesłabouzasadnione,jak
tezyośmiercilubzmierzchusztuki.Estetykamusijednakulecmodyfi-
kacjom,uwzględniajączmianyswegoprzedmiotu,osiągnięciainnychdys-
cyplinbadającychsztukęizjawiskaestetyczne.Byćmożenależywrócić
dokoncepcjidwóchdyscyplin,jaksugerowaliDessoiriUtitz:filozofii
sztukiorazfilozofiiwartościiprzeżyćestetycznych.Nieulegajednak
wątpliwości,żerozwójpsychologii,socjologii,semiotykiiinnychdys-
cyplinzajmującychsięsztukąnielikwidujeściślefilozoficznych(aksjolo-
gicznych,metodologicznych,epistemologicznychiontologicznych)prob-
4S.Morawski,op.cit.,s.77.
