Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Periodyzacjastalinizmu
15
roku,kiedyniktniemyślałoprzymusowejkolektywizacjichłopstwarosyj-
skiego.Zkoleiodwołaniepoprzednichhasełiniezdarnepróbyprzywró-
ceniapokojuzsocjaldemokrataminastąpiływ1935roku,pojednejfali
masowychrepresjipolitycznychwZwiązkuRadzieckim,aprzednastępną,
groźniejszą.
Wsumie,niemasensuprzedstawiaćdziejeZwiązkuRadzieckiego
wedlesztucznych(awniektórychzastosowaniachwręczabsurdalnych)
kryteriówDlewicowości”iDprawicowości”.Niejesttakżesłuszneokreśla-
niedecydującychmomentówhistorycznychprzezzmianywBiurzePoli-
tycznympartii.OdczasuśmierciLeninapewnecechypolitykiiideologii
sowieckiejwykazująsystematycznywzrost,podczasgdyinnenasilająsię
lubsłabnązależnieodróżnychokoliczności.Totalitarnycharakterpaństwa
(tj.dążeniedocałkowitegozniszczeniaspołeczeństwacywilnegoido
wchłonięciawszystkichformżyciaspołecznegoprzezpaństwo)wykazuje
wlatach1923-1953prawienieprzerwanywzrostiprocestenbynajmniej
niezostajezahamowanyprzezNEP
,mimoznacznejswobodyhandluiobec-
nościwłasnościprywatnej.NEP
,jakbyłaotymmowa,byłrezygnacją
zdyrygowaniacałąekonomikąprzypomocypolicjiiarmii,rezygnacją
wymuszonąprzezwidmoniechybnejirychłejkatastrofy;jednakżezarówno
terrorprzeciwkopolitycznymprzeciwnikom,jakteżzaostrzanierygoru
istrachuwsamejpartii,jakwreszciepresjazmierzającadozniszczenia
niezależnejkultury,niezależnejmyślinaukowej,filozofiiisztukiniespro-
wadzonychdozadańserwilistycznych-wszystkotosązjawiska,które
przezcałyokresNEP-usystematyczniesięnasilają.Podtymwzględemlata
trzydziestesątylkointensyfikacjąiutrwalaniemprocesu,któryzapocząt-
kowanyzostałzażyciaLeninaipodjegokierownictwem.Istotnymprze-
łomembyła,rzeczywiście,masowaiprzymusowakolektywizacjazjejniezli-
czonymiofiarami:byłajednakprzełomemniedlatego,byzmieniławsposób
zasadniczycharakterustrojualbospowodowaławnimDlewicowyzwrot”,
aledlatego,żedoprowadziładoskutkuwjednej,wybitnieważnejdziedzi-
nie,mianowiciewgospodarcerolnej,zasadęgospodarkiipolitykitotali-
tarnej:wywłaszczyłacałkowicienajliczniejsząklasęspołecznąRosji,utrwa-
liłapanowaniepaństwawdziedzinieprodukcjirolnej,zniszczyłaostatnie
warstwy,któremiałypewienstopieńniezależnościodpaństwa,ugrunto-
wałaorientalnykulttyranaijegonieograniczonąwładzę,awreszcieprzez
piekłomasowegoterroru,wielomilionoweofiaryistraszliwygłódzłamała
resztkiwolioporuwspołeczeństwieispustoszyłajepsychicznie.Byłto
niewątpliwiemomentważny,aleionbyłkontynuacją,alboraczejdalszym
