Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RODZIMOWIERSTWO
GNIAZDO
Ktomachleb,tenmawszystko...?
EmiliaBabin
Dziś,kiedypomyślimy„chleb”,dlawiększościznasbędzietopodstawowyelementcodzienności
śniadaniowej;bazapysznejkanapkizszynką,serem,pomidoremczyczymkolwiek,cotylkoprzyj-
dzienamdogłowy.Podwarunkiem,żeniechorujemynaceliakięlubnadwrażliwośćnagluten(tak,
todwieróżnesprawy),większośćznasniepoświęcatemuskładnikowidietychwilidłuższejniżwy-
bórbułkiwsklepie,niezastanawiasięnadpochodzeniempieczywaanijegoskładem.
Zupełnieinaczejpozycjachlebawyglądałajeszczekilkapokoleńtemu,kiedymisternymprocesem
rośnięciaipieczeniazajmowanosięwdomach,adoświadczeniewtejkwestiibyłonawagęzłota.
Wnaszejkulturzeludowejchlebmawartośćsakralnąiwłaściwościmagiczne.Pieczywooferowa-
nomłodejmamieorazdziecku,cogwarantowałodostatekpowiększonejrodzinie.Przyjęciechle-
baprzezdziewczynę,októrąstarałsiękawaler,wyrażałoaprobatędlajegodziałań;chlebmiałteż
istotnyudziałwwieluczynnościachpodejmowanychwzwiązkuztradycyjnymizaręczynami.Pie-
czywemwypiekanymwyłącznieprzezkobiety,ściślezwiązanymzobrzędowościąweselną,byłko-
rowaj-dekorowanyprzedstawieniamiroślin,zwierzątiinnychobiektówbogatychwludowąsym-
bolikę(np.kosmologiczną).Chlebtowarzyszyłtakżeszerokorozumianejobrzędowościzwiązanej
zcyklemrocznym(np.pierwszejorceczydożynkom).Wgospodarskiejcodziennościpojawiałsię
równieżjakolekarstwodlazwierząticzłowieka.
Czasy,wktórychchlebczęstobyłpodstawąlubjedynymelementemdiety,zpewnościąjużminęły.
Jegosławajestjednakwieczna,ahistorianatyleistotna,byoniejpoczytać.
„Chlebaiigrzysk”
Mówimyoczymświęcejniżmąka,woda,sólidrożdżewymieszanerazemwjednejmisce,poczym
wrzuconedopieca.Wypiekchlebajestnieodłączniezwiązanyzpostępemcywilizacyjnym.Chlebo-
wyindywidualizm,dodziśbardzoistotny,rozwinąłsięstosunkowopóźno.
Dzikiezbożadawałyplonowielewcześniej,niżujarzmiliśmypolauprawneŻyznegoPółksięży-
ca.Latamiuczyliśmysię,jakodróżnićjedengatunektrawyoddrugiego,któryznichnadajesię
dojedzeniawogóle,którynaświeżo,aktórytrzebauprażyćnakamieniu.Odziarnadoziarna,
odpierwszegoprażeniadoprzypadku-zdarzyłsięon.Natematpierwszychwypiekówmożemy
oczywiścietylkospekulować.Zakładasięjednak,zoczywistychpowodów,żepierwszechlebybyły
płaskie,twarde,bezspecjalnychwalorówsmakowych-przedewszystkimmiałynasnadługona-
sycić.Wyrabianecodzienniewtejsamejdzieży,wnajlepszymwypadkuwyłącznieprzepłukiwanej
wodą,byćmożeposiadałynamiastkędzikichdrożdży,jednakzcałąpewnościąniewielką.Jeślijed-
4
