Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Kokot,Gospodarkawodno-elektrolitowaikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipatologii,Warszawa2005
ISBN83-200-3109-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2005
Wodróżnieniuodchorychzhipowolemiąuchorychzobrzękamisercopochod-
nymiiwątrobopochodnymistężenieANPwsurowicykrwijestwzmożone,nato-
miastwobrzękachnerkopochodnych–prawidłowe.
Przypuszczasię,żeuniektórychchorychzobrzękamiistniejezwiększonaprze-
puszczalnośćbłonkomórkowychdlasodu,warunkującawnikaniejonówsodudo
wnętrzakomórek.Stąduzasadnionewydajesięokreśleniehiponatremiauwarun-
kowanatransmineralizacją.Hiponatremiawystępującauchorychzostrąiprze-
wlekłąniewydolnościąnerekjestnajczęściejwynikiemupośledzonejzdolnościwy-
dalniczejnerekinadmiernegopodawaniapłynówbezelektrolitowych.Jesttowięc
hiponatremiazrozcieńczenia.Wkońcunależywspomniećotzw.hiponatremii
idiopatycznej.Maonabyćwyrazemobniżonegoproguosmostatulubteżniekom-
pletnegozespołuSIADH.
Zmniejszeniestężeniajonówsodu,nieprzenikającychprzezbłonykomórko-
we,wprzestrzeniwodnejpozakomórkowejjestprzyczynąhipotoniipłynupozako-
mórkowego.Wnastępstwiepowstałegogradientuosmotycznegopomiędzypłynem
poza-iśródkomórkowymdochodzidoprzemieszczeniaczęściwodypozakomórko-
wejdoprzestrzeniśródkomórkowej,wyrażającegosięobrzękiemkomórek.Rów-
nocześniezewzrostemprzestrzeniwodnejśródkomórkowejzmniejszasięprzestrzeń
wodnapozakomórkowa,częściejuchorychzhiponatremiąprzebiegającązodwod-
nieniemniżuchorychwykazującychprawidłoweuwodnienie.Jesttouwarunkowa-
netym,żewodwodnieniuprzebiegającymzhiponatremiąmamydoczynieniaze
znaczniejsząutratąsodu,będącego,jakwiadomo,podstawowymskładnikiempły-
nupozakomórkowego.
Występowanieobjawówklinicznychhiponatremiizależyodstopniaobrzęku
komórekgłównieo.u.n.,odszybkościpowstawaniahiponatremiiorazodstopnia
hipowolemii,czyliefektywnejobjętościkrwikrążącej(będącejwyrazemzmniej-
szeniaprzestrzeniwodnejpozakomórkowej).
Przedstawionewyżejprzemieszczeniewodypozakomórkowejdoprzestrzeni
śródkomórkowejuchorychzhiponatremiąniedotyczywrównymstopniuwszyst-
kichnarządów.Odnosisiętowszczególnościdomózgu,zamkniętegowniepodat-
nejnarozciągnięcieczaszce.Wprzypadkunagłegozmniejszenianatremii(nieza-
leżnieodogólnoustrojowegobilansuwodnego)dochodzi,podobniejakwinnych
narządach,doobrzękukomóreknerwowych,utrzymującegosięjednakzaledwie
4–7godzinibędącegoprzyczynąprzemieszczeniapłynuśródmiąższowegodoko-
mórmózgowychistamtąddoprzestrzenipodoponowejikrwi.Potymczasieobser-
wujesięwypływzcytoplazmykomóreknerwowychdoprzestrzenipozakomórko-
wejnajpierwpotasu,sodu,wodorowęglanówichlorków,anastępnieosmolitówor-
ganicznych,takichjakaminokwasy(glutamina,kwasglutaminowy),tauryna,fosfo-
kreatyna,mioinozytole,glicerofosfocholina(osmolityteokreślasięczęstojakoidio-
genneosmole).Organiczneosmoleopuszczająneurocytyprzezspecjalnekanały
(organicosmolytechannels)ulegająceaktywacji(otwarciu)podwpływemobrzęku
tychkomórek.Wnastępstwiewypływuzkomóreknerwowychwymienionychosmo-
lidochodzidowyrównaniaciśnieniaosmotycznegopomiędzyprzestrzeniąśród-
ipozakomórkową.Wkonsekwencjiprzemieszczeniaśródkomórkowychosmolitów
doprzestrzenipozakomórkowejobrzękkomóreknerwowychinaczyńmózgowych
sięcofaiobjętośćmózguwracadowartościprawidłowej.
Znajomośćpowyższychzjawiskmaistotneznaczeniewpostępowaniuleczni-
czym.Należydodać,żewzrostuwodnieniamózguo10%(wywołanegohiponatre-
57
