Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoretyczneaspektygospodarowaniaziemiąijejochrony
chodów.Cowarteszczególnegopodkreślenia,podobnieRicardo,West,Torres,jak
iMalthusuznawali,żeprzychodyzdziałalnościrolniczejmalejąnawetwdługim
okresie,mimopostęputechnicznego18.Wświetledotychczasowejwiedzyrolniczej
iekonomicznejzwiększeniejednegonakładu,np.nawożeniamineralnego,przyin-
nychstałychnakładach,powodujepoczątkoworosnąceprzyrosty,apóźniejzmniej-
szającesięprzyrosty,natomiastpoosiągnięciumaksimum-ujemneprzyrosty.Po-
stęptechnologiczny,obejmującypostęptechnicznyibiologiczny,niezmieniatych
zależności,alepowodujeprzesuwaniepunktumaksimumnacorazwyższypoziom.
WśródprekursorówtezD.Ricardowymieniasięwliteraturzeprzedmiotu
A.SmithaiT.Malthusa(wyróżnialioniczteryformytejrenty:ztytułuróżnicuro-
dzajności,położenia,dodatkowychnakładówkapitałuorazrentęabsolutną).
Należyzwrócićuwagę,żeD.Ricardonegujeistnienierentyabsolutnej,tj.faktu,
żesamoprawowłasnościziemskiejtworzyuprawnieniadootrzymywaniadochodu
−rentyabsolutnej,którąprzynosikażdadziałkauprawianegogruntu.Niemógłjej
występowaniapogodzićzeswojąteoriąwartościopartejnapracy.
MożnaprzyjąćzaB.Czyżewskim,żezasadniczeznaczeniewocenieźródełrent
gruntowychmawzięciepoduwagęokreślonejteoriiwartości:nWtymkierunku
teżrozwijasiędalszaanalizaproblemurentgruntowychwnurtachpoklasycznych.
Krystalizująsiędwapodejścia:
1)zwolennikówteoriiwartościopartejnapracy;
2)zwolennikówsubiektywnychteoriiwartości,wtymteoriikrańcowegokosztu
produkcji”19.
Wramachnurtusubiektywno-marginalistycznego,nacowartozwrócićuwa-
gę,wdrugiejpołowieXIXw.pojawiłasięwteoriiekonomiiideadóbrwolnych.
JakpodkreślaS.Czaja,wpolskiejliteraturzeekonomicznejzostałaonaumocniona
przezO.Langegoijegonastępców20.
Wliteraturzeprzedmiotupodkreślasię,że:nwhistoriimyśliekonomicznejmoż-
nazidentyfikowaćczteryalternatywnekoncepcjerentygruntowej:ricardiańskie
rentyróżniczkowe,marksowskierentyabsolutne(nawiązującedoteoriiA.Smitha,
tj.dozałożenia,żewszystkiewartościpochodząodpracy),rezydualnerentyH.Geo-
rga(zaliczanedomarginalnejrentyrzadkości,którasprowadzafunkcjęziemido
czynnikalokalizacyjnego)ineoklasycznerentynieelastycznejpodażyziemi(renta
jestskutkiemzawodnościrynku)”21.
Zgodniezkoncepcjąnieelastycznejpodażyziemiuznajesię,żewogólnymuję-
ciupoziomrentygruntowejwcałościzależyodpopytunaziemię(popytnaziemię
wynikazkrańcowegoprzychoduzziemi;poszczególnerodzajeziemimogądawać
18M.Blaug:wyd.cyt.,s.94.
19B.Czyżewski:Kategoriarenty…,s.3.
20S.Czaja:Teoriopoznawczeimetodologicznekonsekwencjewprowadzaniaprawaentropiido
teoriiekonomii.PraceNaukoweAkademiiEkonomicznejweWrocławiu1997.Nr769,s.67.
21B.Czyżewski:Kontrowersjewokółteoriirentgruntowych:odekonomiiklasycznejdoczasów
współczesnych.Ekonomista2010.Nr2,s.228.
22
