Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoretyczneaspektygospodarowaniaziemiąijejochrony
wymiproblemamiiwyzwaniami”.JednocześniezostałyprzytoczonepoglądyA.Sa-
muelsonaiW.D.Nordhausa41.
Wartopodkreślić,że:nDopierolata60.i70.[XXw.-przyp.aut.]przyniosły
szerszezainteresowanieproblematykąekologicznychuwarunkowańiskutkówdzia-
łalnościgospodarczej”42.Zaczęłybyćwówczasodczuwaneprzejawykryzysusurow-
cowo-energetycznego,postępowaładegradacjaśrodowiskanaturalnego.Zwrócono
uwagęnanieodnawialnośćwieluzasobówprzyrodniczychorazniewystarczalność
samoregulacyjnychmechanizmówprzyosiągniętymjużpoziomiedegradacjiśrodo-
wiskanaturalnego.Dostrzeżonoteż,iżniezbędnejesttworzenieprzezpaństwome-
chanizmów,wtymekonomicznych,wymuszającychoszczędniejszegospodarowanie
zasobamiśrodowiska,atakżeprzeciwdziałającychnadmiernemuzanieczyszczeniu
odpadamipoprodukcyjnymiipokonsumpcyjnymi43.Symptomyglobalnegozanie-
czyszczeniaelementówśrodowiskanaturalnegozostałyzidentyfikowanewformie
specjalistycznychanaliz(dwapierwszeraportyKlubuRzymskiego).
Rezultatemm.in.nieograniczonej,prywatnejgospodarkirynkowejbyłopoja-
wieniesięefektówzewnętrznych(korzyścizewnętrznelubniekorzyścizewnętrz-
ne).ProblemefektówzewnętrznychidóbrpublicznychstarałsięrozwikłaćA.Pi-
gou,zapomocąpodatku,ponieważnstronaprodukującaujemneefektyzewnętrzne
istronaponoszącawskuteknichstratyniesązdolnedonegocjowaniazobustronną
korzyścią”44.M.Nogastwierdzaże,podatektennjestwzasadzieróżnicąmiędzy
krańcowymikosztamispołecznymiikrańcowymikosztamiprywatnymiprodukcji
określonegotowaru”45.
M.Blaugzauważa,żenPrzekonaniePigou,jakobyinterwencjapaństwawpo-
staciopodatkowaniaisubsydiowaniabyłapożądanazawszewtedy,gdywystępuje
rozbieżnośćmiędzyproduktemprywatnymaspołecznym,zostałozakwestionowane
[zwłaszcza-przyp.aut.]przezR.H.Coase3a[i,jakdalejpodkreśla-przyp.aut.](…)
pomimodziałaniaefektówzewnętrznychwprodukcjiiwkonsumpcjimechanizm
rynkowymożejednakprowadzićdojakiegośoptimumPareta,ponieważzazwyczaj
możnawyobrazićsobierozwiązanieopartenaprzetargachprywatnycheliminujące
teefektyzewnętrzne”46.
41J.S.Zegar:Ekonomikarolnictwaversusekonomiaagrarna.[W:]S.Sokołowska,A.Bisaga
(red.).Wieśirolnictwowprocesiezmian.Rolnictwownowymotoczeniurynkowymiinstytucjonal-
nym.UniwersytetOpolski.Opole2010,s.14;zobaczteż:P.A.Samuelson,W.D.Nordhaus:Ekonomia.
Tom1.Wyd.PWN.Warszawa1995.
42B.Fiedor:Ogólnacharakterystykaekonomiiśrodowiskowejjakoczęśćskładowawspółczesnej
teoriiekonomii.[W:]S.Czaja,B.Fiedor,Z.Jakubczyk:Ekologiczneuwarunkowaniawzrostugospo-
darczegowujęciuwspółczesnejteoriiekonomii.Wyd.EkonomiaiŚrodowisko.Białystok1993,s.47
idalsze.
43Tamże,s.47.
44M.Blaug:wyd.cyt.,s.619.
45M.Noga:Sustainabledevelopmentiparadygmatwspółczesnejneoklasycznejekonomii.[W:]
B.Fiedor(red.).Problemytrwałegorozwoju(SustainableDevelopment).Wyd.I-BiS.Wrocław2000,
s.12.
46M.Blaug:wyd.cyt.,s.619.
28
