Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowszainajnowszahistoriasztukipodważyłazarównopojęciestylu,jakipa-
radygmatnarodowo-państwowy.Odrzuciłaprzekonanieoodrębnościtakich
podmiotówisłużącychimsyntez,pisanychwramachtaknakierowanejnauki,
częstopodpresjąoczekiwańpolityczno-propagandowych.Paradygmatnarodo-
wo-państwowyzostałskompromitowanynietylkoprzezniemieckąteoriękolo-
nizacjiartystycznejWschodui–takżeszowinistyczną–słowiańskąreakcjęna
nią,pozostającąwgruncierzeczywsłużbiehistorycznoartystycznejlegitymiza-
cjigranicpolitycznychPolski,ustalonychw1945rokuprzezzwycięskiemocar-
stwa,alebyłkwestionowanytakżewewnątrzsamejhistoriisztukiprzezkryty-
kępojęciakrajobrazuartystycznego1.
ZakresterytorialnyniniejszejksiążkiuwzględniazmiennegranicePolski.
WokresiepanowaniagotykuodpadłŚląskiPomorze,zaanektowanoRuśCzer-
woną,aw1466rokuwcielonodoKrólestwaznacznączęśćPaństwaKrzyżac-
kiego(uwzględnionątumimoautonomicznejewolucjijegosztukiiniezależno-
ściodkulturypolskiej)2.WielkieKsięstwoLitewskiedoczasuuniilubelskiej
nieprzestawałobyćwięcejlubmniejniezależnympaństwem,pozostającym
wdługotrwałymprocesiewzajemnegozbliżaniakulturowegozKoroną.Naj-
późniejdoszło,wkilkuetapach,lennedotychczas,pozostającewewładaniu
miejscowychPiastów,Mazowsze(które,wbrewprzyjętejzasadzie,zostanie
uwzględnionewokresieprzedinkorporacją).Zapewneniedasięustalićżad-
nychkryteriówterytorialnych,którespełniałybywarunekhistoryczności,ajed-
nocześnienieprzerywałyciągłościprocesuhistorycznoartystycznego.Oma-
1A.S.Labuda,Polskahistoriasztukia„ziemieodzyskane”,„RocznikHistoriiSztuki”26,
2001,s.47–48.Por.takżeA.Tomaszewski,MiędzyarchitekturąpolskąaarchitekturąwPolsce,[w:]
idem,Kunowejfilozofiidziedzictwa,Kraków2012,s.220–224.
2A.Miłobędzki,Późnogotyckietypysakralnewarchitekturzeziempolskich,[w:]Późnygotyk.
Studianadsztukąprzełomuśredniowieczaiczasównowych.MateriałySesjiStowarzyszeniaHistory-
kówSztuki,Wrocław1962,Warszawa1965,s.85.
