Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CystersiwMałopolsceinaŚląsku
WIEKXIII
21
21
5.
Mogiła(obecnie
Kraków),kościół
Cystersów,przekrój
przeztransept
iszczytychóruoraznawygłównej,anastępniejezasklepiono.Podwyższeniespo-
wodowałowyciągnięciedoniespotykanychdotądproporcji.Dowrażenialekko-
ścikonstrukcjiprzyczyniałysię(przedbarokizacją)linearnepodziałyścienne
izastosowanie,zamiastciężkichgurtów,żeberotakimsamymprofilujakżebra
krzyżowe,dziękiczemusklepienieprzybrało„baldachimowy”typfrancuski.
Choćcałaskomplikowanadrugafazabudowyrozciągnęłasięna2.połowę
XIIIwieku(aukończeniekorpusujeszczenaXIVwiek),to,sądzącpofiguracji
maswerkówokiennychpółnocnejnawyipółnocnegotranseptu,częścitemożna
datowaćnakoniec3.ćwiercitegostulecia.Korpusnawowy,przekrytysklepie-
niemkrzyżowym,naśladującymchórowe,przybrałukładbazylikizfilarami
pierwotnieośmiobocznymi,pochodnymimorawskiejiaustriackiejarchitektury
mendykantów.
PodobniejakwHenrykowieskomplikowanyprzebiegmiałabudowawiel-
kiegokościołacysterskiegowpodkrakowskiejMogile(il.5),gdziepokilkulet-
nichwahaniachpochodzącyzLubiążamnisiosiedliwroku1225(lub1226).
Schematplanuśw.Bernarda,naktórympostawionojużczteryopactwamało-
polskie,zrozwiązaniemwschodnimàlaFontenay,połączonoze„śląskim”sys-
tememwiązanym,alerozpowszechnionymwromanizmieniemieckim24,
zwłaszczasaskim.DwuprzęsłowychórprzypominaJędrzejów,wprawdziepo-
większony;wstosunkudowcześniejszychkościołówmałopolskichzdwojono
24H.Magirius,ArchitekturderZisterzienserklöster…,op.cit.,s.267;E.Łużyniecka,Archi-
tekturaklasztorówcysterskich.Filie…,op.cit.,s.109–125.
