Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dominikanie
WIEKXIII
27
27
Zachowanezsześciopolowegosklepieniachórupoznańskiegodwazworniki
–zgłowąmłodzieńcaifigurąanioła–zostałyzwiązanewarsztatowozbudowa-
nąwspółcześniegotyckąkatedrąnapoznańskimOstrowieTumskim(1243–
1262).Próczzarysówfundamentówchóruprzetrwałyzniejbowiemszczątki
liściastegowspornikaogeneziemagdeburskiej35.Relacjetewzbogacająbezspor-
neanalogiezwornikówpoznańskichzrzeźbąkatedrywrocławskiej.Odniesienia
niemieckieniepowinnyzacieraćpośredniejzależnościodgotykufrancuskiego.
Drugadrogarecepcji–przezNaumburg–będziewlatach70.XIIIwiekupro-
wadziładoTrzebnicy36.
DominikGuzman(podobniejakFranciszekzAsyżu)życzylisobie,bytyl-
kojedenzbraciodprawiałmszę,ainnimutowarzyszyli;niebyłowięcpotrzeby
budowyołtarzowychkapliciobejścia,cozgadzałosięzmendykanckąascetycz-
nąredukcjąreprezentacyjnychczłonówświątyni.Chórsłużyłzakonnikomdo
odprawianiagodzinkanonicznych,aponieważ,przeciwnieniżucystersów,ko-
ściółmiałsłużyćtakżewiernym,pożądanabyłaseparacja.Zapewniałojąlekto-
rium,nakazaneprzezkapitułęgeneralnądominikanóww1249roku.Relikty
takiejprzegrodyodkrytowKrakowienaliniiłukutęczowego,wPoznaniuzaś
–niecoodsuniętewgłąbnawy,bynieuszczuplaćpowierzchnichóruschodami
prowadzącyminatrybunęportyku.Mendykanckiedługiechóryjednonawowe,
szczególniewwersji„kaplicowej”,czekaławielkaprzyszłość,zwłaszczaże
wPolscepozaŚląskiemprezbiteriawielonawowenależałydorzadkości.Zapo-
czątkowanyjeszczeprzedpołowąXIIIwiekutypprzetrwałdoXVwieku,prze-
jętyprzezkościołyparafialneiinnezakony.Zasadazróżnicowaniaformdo-
stępnegotylkodlazakonnikówokazalszegochóruversusnawa37niebyła
wPolscetakczytelna,jaknaprzykładweWłoszech.Rolęspajającąobieczęści
kościołaspełniałwspólnyfryzpodokapowy,istniejąjednakżeważnewyjątki:
bogatearchitektoniczniekorpusywSandomierzuiKrakowie.
quaestiones.Studiazhistoriisztukiśredniowiecznej.KsięgajubileuszowadedykowanaMarianowi
Kutznerowi,Toruń1999,s.202.
35T.Jurkowlaniec,Gmachpamięci.ZbadańnaddekoracjąkatedryweWrocławiu,Warszawa
2004,s.60.
36J.Jarzewicz,DieNachfolgederNaumburgerBildwerkeinderpolnischenKunstdes13.Jahr-
hunderts,[w:]DerNaumburgerMeister.BildhauerundArchitektimEuropaderKathedralen[Aus-
stellungskatalog],hrsg.H.Krohm,H.Kunde,G.Siebert,Bd.2,Petersberg2011,s.1444–1451.
37S.Skibiński,ArchitekturakościołówśredniowiecznegoPoznania,[w:]Civitasposnaniensis.
StudiazdziejówśredniowiecznegoPoznania,red.Z.Kurnatowska,T.Jurek,Poznań2005,
s.248–252.
