Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NIEOCZYWISTEPOWROTY
RELIGIJNOŚCI
Kiedywlatach50.i60.XXwiekutryumfyświęciłateoriasekularyzacji,
wydawałosię,żezarównonapłaszczyźniezewnętrznej(społecznejipub-
licznejobecnościreligii),jakiwewnętrznej(przywiązaniajednostekdo
wartościidogmatówreligijnych)losreligiialbojużsiędokonał,albowłaś-
niesiędokonujenaoczachprzenikliwychsocjologów.Niemalpowszechne
przekonanie,żemodernizacjaspołeczeństwprzynosinieuchronnyupadek
religiiargumentowanowszakżenaróżnesposoby.PeterBerger(Berger,1967)
uzasadniałmodernizację(itowarzyszącąjejsekularyzację)racjonalizacją
społeczną,aleinniwiązalijąchoćbyzpostępującymzróżnicowaniemspo-
łeczeństw,konsekwencjąrozwojuekonomicznegoczykulturowymfaktem
rosnącejpluralizacjiiindywidualizacji(Pollack,2015,s.62).Powiązaniemo-
dernizacjizsekularyzacjąwydawałosięnierozerwalneotyle,oileproces
modernizacyjnytraktowanowkategoriachheglowskich,jakostałypostęp
samoświadomościiorganizacjispołeczeństw.Zadawaniepytańoprzyszłość
religiiwydawałosięwtedynienamiejscu.Zpunktuwidzeniadiagnozujących
procesymodernizacyjnesocjologówodpowiedźbyłaprosta:modernizacja
doprowadzidowygaszaniareligii,docorazbardziejskutecznegousuwania
ichzprzestrzeniepublicznej,anawetdozerwaniawięzówspajającychin-
tymne,religijneświatopoglądyjednostek.JaknapiszepolatachPeterBerger,
wszyscyzajmującysięówcześniesocjologiąreligii,wtymonsam,myśleli
taksamo(Berger,2014).
JakprzyznajeBerger,wszyscyonipadliofiarąiluzjiwieżyzkościsło-
niowej.Empirycznedanesocjologiczneniedawałysięuzgodnićznazbyt
pochopnieprzyjętateząsekularyzacyjną,zdwomaistotnymiwyjątkami:
geograficznymiklasowym.Sekularyzacjiuległbowiemprzedewszyst-
kim-czymożeraczejjedynie-światZachoduijegoelityintelektualne,
zakademikaminaczele.Akademickawieżazkościsłoniowej,zasadniczo
wzgodziezBergerowsko-Luckmannowskąteząospołecznymkonstruo-
waniurzeczywistości(Berger,Luckmann,1966),wypaczyłapercepcję
