Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
problemuniepoleganatym,żeleżyonwwyłącznychkompe-
tencjachmetafizykiwrozumieniudyscyplinyfilozoficznej,
ostroodgraniczonejodinnychdziedzinfilozofiiorazod
wszelkichnauk,takformalnych,jakempirycznych.Tego,czy
problemmacharaktermetafizyczny,niedasięsprowadzićdo
jegowąskorozumianejtreści;tamożebyćwzasadziedowolna-
ontologiczna,epistemologiczna,etyczna,teologiczna,mate-
matyczna,fizycznaitd.Zależytoraczejodzwiązków,wjakie
wchodzionzinnymizagadnieniami,układającsięwrazznimi
wpewienwzorzec,wktórymdochodzidogłosurzeczywi-
stośćwjejróżnychwymiarach.Ztegojednakwynika,że
problemy,któreopuszczajągrunttradycyjniepojmowanej
metafizyki-takjakstałosiętochoćbywostatnichdwóch
stuleciachzproblemamiczasuiprzestrzeniczyfundamen-
talnejstrukturyrzeczywistościfizycznej,któresądziśniemal
bezresztywgestiifizyki,czyzniektórymikwestiamiepiste-
mologicznymi,przejętymiwXXwiekuprzezmatematykę
ilogikęmatematyczną-bynajmniejniemusząprzeztotracić
metafizycznegocharakteru.Cowięcej,mogąnawetstawaćsię
bardziejmetafizyczneniżdotychczas,oilezasięgigłębiaich
związkówzinnymi,częstokroćnaderodległymikwestiami
okazująsięwiększe,niżmożnabyłoprzypuszczać,dopóki
badanojetradycyjnymimetodamiwłaściwymimetafizyce
jakodyscypliniefilozoficznej.
Jakiezwiązkiijakiwyłaniającysięzaichsprawąwzorzec
mamnamyśli?Sądzę,żeróżneproblemy-jakakolwiek
byłabyichmateriaczyprzynależnośćdoposzczególnych
dziedzinludzkiejrefleksji-swojąmetafizycznośćzawdzię-
czajązwiązkom,przezktóreujawniasięcośniezależnegood
zmieniającychsiękontekstówiukładówodniesienia,wjakich
problemytezwykłosięformułowaćirozważać.Najchętniej
określiłbymtomianemUtego,coabsolutne”,ajeślinazwy
tejbędęsięstarałunikać,totylkodlatego,żejestonanazbyt
obciążonakonotacjamifilozoficznymi,którychwiększość
12
