Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zczasemdoszedłemdowniosku,żeowawyróżniona
pozycjarozumujakopunktuwyjściadociekańmetafizycz-
nychtoponiekąddziełoprzypadku,itonietylkowtymsensie,
żejedyniezbiegowiokolicznościnależyprzypisywaćto,iż
nieznamyniczegobardziejintrygującegometafizycznieniż
rozumwjegoróżnychprzejawach.Przypadekzacząłemwidzieć
przedewszystkimwtym,żerozum-nawetjeślizgodzimy
sięnajegowyjątkowośćwznanymnamświecie-miałbydla
metafizykistanowićnajważniejszypunktodniesienia,hory-
zontiźródłopytań.Stopniowozacząłemzdawaćsobiesprawę
ztego,żerozummógłodgrywaćtęrolęniezewzględunajakieś
swojeunikalnewłasności,leczzpowodówponiekądwprost
przeciwnych,amianowiciedlatego,żejestegzemplifikacją
pewnegoznacznieszerszegofenomenu,zdecydowaniepoza
rozumnośćwykraczającegoiniedającegosiędoniejsprowa-
dzić,amianowiciewzględności.Wprawdzierównieżztego
punktuwidzeniarozumcechujepewnawyjątkowość,przy-
najmniejzludzkiejperspektywy.Racjonalnośćjesttym,co
uprawiającymfilozofięludziomnajbliższe(choćniekoniecznie
najlepiejznane),idlategojejmetafizycznieciekawewłasności
mająnaturalnątendencjędodominowanianadpodobnymi
własnościamipojawiającymisięwinnych,zrozumemniezwią-
zanychkontekstach.Ponadtojeślizanajważniejsząztych
własnościuznaćwzględność,totrzebaprzyznać,żerozum
cechujewzględnośćnaniespotykanągdzieindziejskalę.Oile
bowiemwprzypadkuwzględnościopisywanejprzezfizykę
czymatematykęudajesięzregułyznaleźćkomplementarne
wobecniejsymetrieiniezmienniki,otylewśródfaktówskła-
dającychsięnaracjonalnąmyślidziałaniewzględnośćzdajesię
panowaćniepodzielnie,awszelkieniezmiennikiproponowane
tuprzezfilozofięczynaukihumanistyczneokazująsięwysoce
problematyczne.Niewydajemisięjednak,byztejakuratracji
należałorozumnośćuważaćzadonioślejsząmetafizycznieniż
np.światfizycznyczyświatobiektówmatematycznych.Można
14
