Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
otrzymamyróżnezbioryprawd.Czyjednakwtakimrazie
implikacja:jeżeliprzyjmiemytakiatakijęzykizałożenia,
tootrzymamytakieatakieprawdy,niejestprawdziwa
wsensieniezrelatywizowanymdożadnegojęzykaizałożeń?
Natorelatywistamożeodpowiedzieć,żemożemyprzynaj-
mniejwyobrazićsobietakiejęzykiizałożenia,nagruncie
którychimplikacjataniejestprawdziwa.Tozaś,żeprze-
ciwnikrelatywizmusądziinaczej,bierzesiębyćmożestąd,że
jakouniwersalnieważnytraktujeonjęzyk,wktórymdysku-
tujezrelatywistą,obejmującyzregułynatyledużąporcję
logikiklasycznej,byowaproblematycznaimplikacjadałasię
wnimobronić.Relatywistamożeteżpodnieśćwątpliwość
dotyczącątreścitegorodzajuimplikacji.Oczymwłaściwie
jestonaprawdziwa?Zpewnościąnieotymsamym,oczym
prawdziwemiałybyćsądy,którychbezwzględnąprawdziwość
relatywistapodważa.Byćmożepretendująonedowyra-
żaniapewnychzależnościlogicznychczyjęzykowych,wten
sposóbjednakzamiastzbiorurzekomobezwzględnychprawd
ocharakterzeprzedmiotowym(oświeciefizycznym,mate-
matycznym,oumyśle,społeczeństwie,kulturze,historiiitd.)
otrzymywalibyśmyzestawprawddotyczącychzależności
międzyprzyjmowanymizałożeniamiiregułamiatym,co
uznajemyzaprawdęwowympierwszym,przedmiotowym
sensie.Sądzę,żeabsolutyzmuwkwestiiprawdyniedasię
utrzymać,obojętniejakirodzajprawdmielibyśmynamyśli.
Wydajesięjednak,żejakiśrodzajabsolutyzmujesttumożliwy
doobrony,tyleżeniejesttojużabsolutyzmwodniesieniu
doprawdy,leczpewnychbardziejzłożonychstruktur,obej-
mującychpróczprawdyiinnychwłasnościsemantycznych
takżewłasnościfizyczne(przedewszystkimzwiązanezprze-
strzeniąiczasem)iepistemologiczne(wśródnichzwłaszcza
te,naktórewskazujepojęcieindukcji).
Relatywizmuogólniony,awięcteza,żewszystkie
własnościirelacjesązmiennewzależnościodtaklubinaczej
WSTĘP
21
