Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
derowizaprezentowaniedziejówopowiedzianychzperspekty-
wynieobecnościjakiejkolwiekpozaludzkiej,boskiejinstancji.
Dziejeświatastałysiędziękitemuhistoriąpowszechną,spi-
semwarunkówgeograficznych,czynnikówklimatycznychoraz
ludzkichwyborówimotywacji,którewynikłyzczynnikówma-
terialnych.
Hellenizmosiemnastowiecznywyrażałsięgłówniewrozwo-
jubadańarcheologicznych,kolekcjonowaniuantycznychdzieł
sztuki42orazpublikowaniurelacjizpodróżynaWschódido
Grecji43.Literackihellenizmpozostawałpodzdecydowanym
wpływemklasycyzmuorazjednościliteraturyibadańnadanty-
42
Zdecydowanienajsłynniejsząkolekcjęstanowiłyzpewnościątzw.
„marmuryElgina”.LordElginbyłzdolnymbrytyjskimdyplomatą,wysłan-
nikiemdoWiednia,BrukseliiBerlina,którywuznaniuswychzasługotrzy-
małakredytacjęwStambule,byumacniaćprzyjaźńBrytaniizImperium
Ottomańskim,pracowaćnadwyparciemFrancuzówzewschodniejczęści
MorzaŚródziemnegoiumożliwićBrytyjczykomprowadzeniehandlunaMo-
rzuCzarnym.DziękinieoczekiwanemukonfliktowizFrancją,dotychczaso-
wymsojusznikemTurcjiwEuropieibrytyjskiejpomocyudzielonejWielkiej
PorciewczasiewojnywEgipcie,zyskałprawopraktycznienieograniczo-
negoprowadzeniapracnaterenieAten(1801),azwłaszczanaAkropolu.
Elginwykorzystałtęsytuację,byzgromadzićmożliwienajwiększąliczbę
dziełsztuki,rzeźb,fryzówimetop,częstoniszczącpozostałościpoantycz-
nychbudynkach,poczymwysłałcałąkolekcjędoLondynuiumożliwiłjej
podziwianiewswoimprywatnymmuzeum.Kłopotyfinansowezmusiłygo
dosprzedaniawszystkichdziełdoBritishMuseum(1816),gdzieaktualnie
sięznajdują,choćjegosamegonieuchroniłotoprzeducieczkądoFrancji,
wobawieprzeddłużnikami.OdziałalnościElginazob.m.in.W.St.Clair,
LordElginandTheMarbles,London,NewYork,Toronto1967;Th.Vrettos,
TheElginAffair.TheAbductionofAntiquity’sGreatestTreasuresandthe
PassionsItAround,London1997,D.Williams,“Ofpublicutilityandpublic
property”:LordElginandtheParthenonSculptures,w:Saisirl’Antique/Ap-
propriatingAntiquity.Collectionsetcollectionneursd’antiquesenBelgiqueet
enGrande–BretagneauXIXesiècle,ed.byA.Tsingarida,withD.Kurtz,
Bruxelles2002,s.103-164.
43Oówczesnympodróżopisarstwiezob.m.in.O.Augustinos,Greecein
FrenchtravelliteraturefromtheRenaissancetotheRomanticera,Baltimore
1994.
35
