Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
J.A.Prokopski-Hegel–Kierkegaard.Filozoficzno-teologicznakontrowersja
oichnznoszenie”,jakpowiedziałbyHegel,wreszcie-codotyczytej
pracy-osystematycznąrefleksjęnadowyminracjaminiezgody”,jakie
występująmiędzyHeglemiKierkegaardem,czylimiędzysystematykiem
iegzystencjalistą.Przyczymsiłakażdejzanalizowanychwtejrozprawie
postawzyskujewięcejwtrakcieichwzajemnejkonfrontacji,ostatecznie
zmierzającejdoapologiisystemuHegla.Chociażmogłobysięzdawać,
żetowłaśnieKierkegaardodniesiezwycięstwowtymsporze,choćby
dlatego,żejegobunt,jakiatak,nastąpiłpośmierciniemieckiegomyśli-
ciela,któryprzecieżniemógłsięjużbronić.Tymsamymprzeprowadzona
wtejrozprawieanalitycznarekonstrukcjastylumyślenia,wyłaniającego
sięzpisemnegostanowiskaobydwufilozofów,wyraźniewskazujena
nieuniknionąkontrowersję.Kontrowersję,którejgłównymprzedmiotem
będziespóroto,któryzfilozofówzbliżyłsięnajbardziejdoistotytego,
corzeczywiste,tego,costałosięprzedmiotemjegoosobistychdociekań
ipasji.Mówiącwprost,którazrzeczonychpostawjestbliższaprawdy,
jakkolwiekrozumianejncałości”.
Otóżmożnawskazaćkilkaznaczącychprzyczyn,którezdecydowały,
żepodjęcieproblemukontrowersjizawartejwfilozoficzno-teologicznej
twórczościobumyślicielijestnadalaktualne.Niebezznaczeniajestto,
żeKierkegaardbyłmyślicielemoryginalnymprzezswójkonserwatyzm
(wpozytywnymtegosłowaznaczeniu),bowiemtwierdził,iżcałejego
dziełostanowiobronęistniejącegoporządku,atakżeito,żebyłfilozofem
oujmującejosobowości,choćniepozbawionejradykalizmu.Odczytaniemy-
ślicielazKopenhagizawszenastręczałojegokomentatoromsporotrudności.
Próbowanogowidziećiczytaćalbojakogenialnegospadkobiercęfilozofii
Hegla,albojakotego,któryzadałHeglowinieoczekiwanycios.
KarolToeplitz,pierwszypolskikomentatoritłumaczKierkegaarda,
zauważy,żen[ł]bezHeglaniesposóbzrozumiećKierkegaarda.On
zniegowyrasta,czytopolemicznie,czyświadomie,czynolensvolens.
Pewneakcentyzostałyoczywiścieprzesunięte.Heglowskiemumyśleniu
historycznemuprzeciwstawiaDuńczykmikrokosmos.Skalazostajeprze-
sunięta.Hegelfilozofujezpunktuwidzeniacałości;aledokładnietosamo
robiKierkegaard.UHeglajesttotożsamośćmyśliibytu,uKierkegaarda
jesttosubspeciaeaeternitatis,awięczpunktuwidzeniaBoga.Uobydwu
Absolutjestpunktemwyjściaimiejscemspotkania,jakocałość,czytona
płaszczyźnieontologicznej,gnozeologicznej,jakuHegla,czygłówniena
etycznej,jakuKierkegaarda.Obydwajprzyglądająsięsystemowi;Hegel
swojemu,filozoficznemu,Kierkegaardtraktujeświatjakosystem,ale
