Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Białoruś–terraincognita?
Nazwapaństwainarodu
ChoćdyskusjaopochodzeniunazwyDBiałoruś”trwajużoddawna,naukowcydo
tejporyniesązgodniwtymtemacie.Wśródwieluwątkówtoczysięm.in.spór
oczaspojawieniasiętejnazwy
.WspółczesnybiałoruskibadaczWincukWiaczorka
twierdzi,żeterminDBiałaRuś”należyodnosićdoXIIw.,anie–jakprzyjęłosię
uważać–XIII.Misjonarzkatolicki–anonimowyautorrękopisupt.Początek
opisaniaświata–którybyłobecnynakoronacjiMendoga(1253r.)wspominał,
żejegobratkrzewiłwiaręchrześcijańskąnaBiałejRusi(AlbaRusca).WedługJury
WiesiałkouskiegonazwyDBiałaRuś”porazpierwszyużytozkoleiwźródłach
zachodnioeuropejskichwpołowieXVw.,kiedytoPeterSuchenwirtwswoim
wierszuopisałprzygodyKrzyżakównaBiałejRusi(WeizzenReuzzen).
WXVw.nazwatabyłajużpowszechnieznanawPolscepotym,jak
podkanclerzyKrólestwaJanzCzarnkowawswejKronicenazwałmiasto
PołockDtwierdząBiałejRusi”.Jestwysoceprawdopodobne,żemamytudo
czynieniazpierwszymprzypadkiemużyciategookreśleniawodniesieniu
doziemobecnejBiałorusi.TerminDBiałaRuś”stosowanowdokumentach
iźródłachkrzyżackich.WdrugiejpołowieXVw.nazwyDBiałaRuś”uży-
wanowkancelariiwielkiegoksięciamoskiewskiegoIwanaIII.Niewystępuje
onajednaknaówczesnychmapachWielkiegoKsięstwaLitewskiego(WKL).
Wydanaw1495r.weWłoszechksiążkaHenrykaMartellusazawieramapę,
naktórejjestzaznaczonyterenonazwieDRusiaAlba”.
NazwęDBiałaRuś”wykorzystałwswojejkroniceMaciejStryjkowski
(drugapołowaXVIw.).PolskihistorykAlessandroGuagnini(1578)okre-
ślałtaknatomiastokoliceKijowa,Mozyrza,Mścisławia,Witebska,Orszy,
Połocka,Smoleńskaiziemięsiewierską.Nieulegawątpliwości,żenaprzeło-
mieXVIIiXVIIIw.mianaDBiałaRuś”używanowstosunkudowojewództw
wschodnichWKL(połockiego,witebskiego,mścisławskiegoiczęściowo
mińskiegoorazsmoleńskiego).
Wświetleprzytoczonychwyżejfaktównależyzdecydowanieodrzucić
poglądniektórychautorówotym,jakobynazwęDBiałoruś”narzuciłaKata-
rzynaIIporozbiorzeRzeczypospolitej.
