Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zpoglądówstarożytnych.Podejmowaliróżnepróby:Tertulian
próbowałująćfilozofięchrześcijańskąnapodobieństwostoickiej,
GrzegorzzNissynapodobieństwoplatońskiej,Orygenes
neoplatońskiej;aleKościółpróbomtymniedałaprobaty.Jednakże
wIViVw.,wpismachOjcówGreckichiAugustynazostałajuż
ustalonafilozofiachrześcijańska,złożonazwłasnejwiaryielementów
wiedzystarożytnej,uznanychprzezKościół.Estetykaniebyławniej
napierwszymplanie,alebyłateżzawarta.
Taksięzłożyło,żepierwsitwórcychrześcijańskiejfilozofii,
zarównoOjcowieGreccy,jakAugustyn,mieliznaczne
zainteresowaniaikompetencjeestetyczne.Naestetykęich,jaknacałą
filozofię,opróczdoktrynstarożytnychzłożyłosięPismośw.Toteż
odmotywówestetycznychzawartychwPiśmieśw.należyzacząć
dziejeestetykitegookresu.
2.DWACESARSTWA.WtymsamymstuleciuIV,którerozpoczęłoerę
panowaniachrześcijaństwaiktóreustaliłozasadyfilozofiiiestetyki
chrześcijańskiej,dokonałasięinnadoniosłaprzemiana:rozbicie
„zamieszkanegoświata”naWschódiZachód.
Różnicemiędzywschodniąazachodniączęściącesarstwa
rzymskiegobyływustrojuiumysłowościzawszeduże,alepogłębiły
sięniezmiernie,gdyw395r.cesarstwouległopolitycznemu
podziałowinaWschodnieiZachodnie.Odtąddziejenietylko
polityczne,aletakżekulturalneobupotoczyłysięodmiennymtorem.
CesarstwoZachodnieprędkouległorozgromowi,Wschodnietrwało
przeztysiąclat.Zachodnieulegałoprzemianom,Wschodnieprzejęte
konserwatyzmemchciałoiumiałozatrzymaćrozwój.Zachodnie
musiałoprzynajmniejczęściowoprzystosowaćsiędoobyczajów
ismakupółnocnychzdobywców,Wschodniezaśleżącnarubieży
wschodniejEuropyznalazłosięwzasięguwpływówazjatyckich.
Aprzedewszystkim:naWschodzieformydawnejstarożytnejkultury
mogłysięzachować,anaZachodziezostałyzniszczoneizapomniane.
Wschódmógłżyćtymidawnymiformami,utrzymywaćjelub
rozwijać,aZachódmusiałsamsobieformykulturytworzyć,
utraciwszydawne.Musiałzaczynaćodpoczątku.Zagubiłformy
doskonalsze,zatotworzył—własne.NaWschodziekończyłysię
dawnedzieje,naZachodziezaczynałynowe.Jeśliśredniowiecznymi
nazywaćteformynowejkultury,jakieutworzyłysięnaZachodzie
poupadkuBzymu,tonaWschodzieśredniowieczaniebyło;było
zjawiskiemswoiściezachodnim.WprawdzieiWschódwtymczasie
