Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.ESTETYKAPISMAŚWIĘTEGO
Cisamiludzie,którzydalipoczątekcałejfilozofiichrześcijańskiej,
daliteżpoczątekchrześcijańskiejestetyce:bylitozjednejstrony
OjcowieGreccy,zwłaszczaśw.Bazyli,azdrugiejOjcowieŁacińscy,
ześw.Augustynemnaczele.Pierwsiwyszlizeźródełgreckich,drudzy
zrzymskich:jedniidrudzyznalipoglądystarożytnenapiękno
isztukę,idonichnawiązali.Tobyłojednoźródłoichestetycznych
poglądów—aledrugimznaturyrzeczybyłaichwłasnachrześcijańska
ideologia,zawartawPiśmieśw.Choćsłużyłoonoinnymcelomniż
estetyczne,znajdowalitamjednakżemyśliinatentemat.Zwłaszcza
wStarymTestamencie.
Wyraz„piękny”(καλός)niejednokrotniewystępuje
wSeptuagincie,greckiejwersjiPismaśw.Pewnekwestieestetyczne
byłytamstawianeiroztrząsane.ZksiągStaregoTestamentunajwięcej
kwestiitakichporuszajądwieksięgi,zktórychkażdamazupełnieinny
charakter:KsięgaRodzajuiKsięgaMądrości.Nabliskimplanie
pięknojestteżwPieśninadpieśniami.Rzadziejjużmówiąonim
EklezjastaiEklezjastyk.
1.KSIĘGARODZAJU.KsięgaRodzajuzarazw1.rozdzialezawiera
wypowiedź,któradlaestetykijestdużejwagi,bodotyczypiękna
świata.Wrozdzialetymjestmowaotym,jakBógoglądając
stworzonyprzezsiebieświatosądzaswedzieło.KsięgaRodzaju
powiada:„IwidziałBógwszystkierzeczy,którebyłuczynił,ibyły
bardzopiękne”[1]1.ZwrottenpowtarzasięwKsiędzeniejedentylko
raz,leczwielokrotnie(l,4,10,12,18,21,25i31).Możnawnim
odnaleźćdwiemyśli:popierwsze—przekonanieżeświatjestpiękny
(przekonanieopankalii,jaksięmówizgrecka),podrugie
—przekonanie,żejestpięknydlatego,iżjestświadomymtworem
istotymyślącej,podobniejakdziełosztuki.
TemyśliopięknieKsięgaRodzajuniewątpliwiezawierawswej
wersjigreckiej.Alewydajesię,żeniezostałyoneprzejętezoryginału,
leczwprowadzoneprzeztłumaczy,bosensoryginałuhebrajskiego,
wedleopiniiznawców[2],byłinny.Greckimwyrazemkalós,czyli
„piękny”,tłumaczeSeptuaginty,żydowscyuczenialeksandryjscyIII
w.p.n.e.,przełożyliprzymiotnikoszerszymznaczeniu,oznaczający
zaletywewnętrzne(zwłaszczamoralne:dzielny,użyteczny,dobry),
atakżezaletyzewnętrzne,aleniekoniecznieestetyczne.Właściwysens
słówKsięgi,wktórychBógoceniaswedzieło,byłtaki:dziełojest
