Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PiotrHiszpan(papieżJanXXI)–Skarbiecubogich,fragmenty,
zjęzykałacińskiegoprzełożył,wstępemiprzypisamiopatrzył
MarekCzekański1
Oautorzeijegodziele
TraktatzachowanypodtytułemThesauruspauperumjestprzypisywanypapieżo-
wiJanowiXXI(PiotrowiHiszpanowi).UrodziłsięwLizbonieokoło1220roku.
ArcybiskupemBragizostałwroku1273,anastępnie,wtymsamymroku,byłmia-
nowanyprzezGrzegorzaXkardynałembiskupemTuskulum,nastolicępapieską
zostałwybrany8września1276roku,jakonastępcapapieżaHadrianaV
.Podczas
swojegokrótkiegopontyfikatu,trwającegozaledwieosiemmiesięcy,JanXXIpo-
wziąłideęnowejkrucjaty,októrejrealizacjęzabiegałizachęcałdoniejFilipaIII
królaFrancjiiAlfonsaXkrólaKastyliiorazniektórychksiążątniemieckich,wtym
samymczasieprowadziłrównieżrokowaniaunijnezcesarzembizantyjskimMi-
chałemPaleologiem,mającenaceluzakończenietrwającejjużprzeszłostolat
schizmy.JanXXIzmarł20maja1277roku,przywalonyzerwanymkamiennym
stropemswojegogabinetuwpałacupapieskimwViterbo.
PiotrHiszpanbyłautoremróżnychdziełfilozoficznych,wszczególnościbar-
dzorozpowszechnionegotraktatupodtytułemSummulaelogicales,któryzyskał
wielkieuznanieirównieżdzisiajuchodzizabardzoważneźródłodobadańnad
historiąlogiki.WPolscedziełaPiotraHiszpanabyłyniezwyklepopularnewAka-
demiiKrakowskiejistanowiłyprzedmiotlicznychkomentarzy.Rozwiniętajest
wnichszerokoteoriasupozycji,bardzoważnawargumentacji,którawykorzysty-
wanabyławterministycznejlogiceśredniowiecznej.Summulaebyływielokrotnie
wydawaneikomentowane,ostatnie,najnowszewydanietegodziełazostałoopra-
cowaneprzezL.M.DeRijka(Assen1972).
NależywspomniećrównieżoLiberdeanima,bardzoważnymdzielefilozo-
ficznym,atakżeoTractatusmaiorumfallaciarumorazSyncategoremata.Piotrowi
Hiszpanowiprzypisujesięrównieżautorstwodziełmedycznych:DeoculoiThe-
sauruspauperum.Thesauruspauperumseudemedendishumanicorporismemb-
risorazwszystkiepozostałeznanefragmentypismmedycznychPiotraHiszpana
1
PublikowanetutajfragmentytłumaczeniadziełaPiotraHiszpanaukazałysięw:Papież
JanXXI,Kompendiummedycynynaturalnej,przeł.M.Czekański,WydawnictwoM,Kraków2004.
