Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Skarbiecubogich
17
uczycieliorazwspółczesnychbadaczy,ichścieżkipilnieśledząc,niemałozadawszy
sobietruduipracydotegodoszedłem.[Alboteżichsłowaczyteżsenssłówinnych
dlałatwiejszegozrozumieniatychnauczycielituumieściłem,takabywspółcześni
mającyichksięginiecoinnegotam,jakitutajumieszczoneznaleźli.]
TakwięcJezusowiChrystusowinajwiększemulekarzowiniechbędądzięki,
któryleczy,jeślisamtegozapragnie,wszystkienaszedolegliwości,ponieważon
jestgłowąwiernych,ipodobniemyoddolegliwościgłowyrozpoczynamy,prze-
chodzącażdostóp,najpierwodolegliwościachwłosów,któreniekiedyzanikają,
kiedyindziejniszczeją,albotracąkolor.[...]
V.Oobłędzie
1.Napoczątkuobłęduprzysposabiasięmaterięzsokubabkialbomoreliioctu,
alboczegośpodobnegoispalasię,takabywydawałodym,kładącniskonazie-
mi,nawetpodstawiasiębliskociała,takabyogieńogrzewałręceistopy,jednak
ostrożnie,abychorysięniezajął.
2.Wtakimwypadkukładziesięokładparującynagłowę,wrodzajukolczugi,
zanurzonywwodzie,wktórejgotowanoszalejlubmałeszczeniępouprzednim
wyjęciuwnętrznościalbokoguta,albopłucoprosięcia;równocześniewiążesię
mocnoramiona,nawetażdoskaleczenia,inogialbogolenie.
3.Także,podajesiędowąchaniakamforę3,opium,szalej,bazylię,szafran4,wosk5
topionywwodzieróżanej.Konstantyn.
3nCamphora,canfora”=kamfora,por.VI,51;VIII,71;X,4;XIV
,20;XXXVIII,7.Kamforabyła
otrzymywanazdrzewaCinnamomumcamphora,rozpowszechnionegowpołudniowo-wschodniejAzji.
Camphora-Kamfora.KamforęznanowAzjiMniejszej,Chińczycyzaśjużwstarożytnościsprowadza-
lijązBorneo,coprawdopodobniedałopowóddootrzymywaniakamforychińskiej.GrecyiRzymianie
nieznalikamfory.Lekarzearabscywwiekachśrednichużywalikamfory,leczdopierolekarzSzymon
Sethpierwszyjąopisał,chociażlekarzzKonstantynopolaAetiusopisujewswoichdziełachpewne
ciało,któreprzypuszczalniebyłokamforą.WwiekuXIIznanojużkamforęwEuropieiParacelsussto-
sowałjąjakolek.Kamforątąbyła,wedługwszelkiegoprawdopodobieństwa,kamforazBorneo.Kam-
foręzaliczanodożywiculatniającychsięzłonaziemi.Św.Hildegardarównieżwspominaokamforze,
aAgricolaopisujekamforęjakosmołęziemną,otrzymanąprzezdestylację,nazywającjąCaphura.
4nCrocus”=szafran,V
,3,21,22;XXI,19;XXIII,5;XXX,8,[10];XXXIX,4;XL,15;XLVI,[11];
XLVIII,18,56,[115].Crocus,szafran.WPieśninadpieśniamiSalomonaszafrannosinazwękarkom,od
tejnazwypochodzigreckiwyrazkrokosużytywIliadzieprzezHomeraiłacińskicrocum.Nazwaszafran
wziętazarabskiego,safra=żółty.Dawniejszafranodgrywałważnąrolęwmedycynie,jaksięmożnado-
myślaćzjegonazw:Aurumphilosophorums.vegetabile,Rexvegetabilium,Panaceavegetabilis.Pierwszy
szafran,jakirósłnaziemieuropejskiej,byłhodowanywHiszpanii,wokolicyGrenady.Winnychmiej-
scowościachEuropypoznanoszafranprawdopodobniewczasachwojenkrzyżowych.Por.Crocomagna,
expressisaromatibuscrociniunguentiinpannusculosfitetideosicappellatur”;św.IzydorzSewilli,Etymo-
logiarum,PLLXXXII,624;nCrocumdictumaboppidoCiliciaequodvocaturCoricium;optimumest,boni
odorisetc.”;św.IzydorzSewilli,Etymologiarum,PLLXXXII,624;RabanMaur,Deuniverso,CXI,527.
5
nCera”=wosk,por.V
,3;VI,47;XIII,5;XVII,20;XXI,63;XXVII,1;[XXXVI,l];XXXVIII,
4;XLI,4;XLII,18;XLV
,15;XLVIII,39,[41],42,51,67,71,74,81,[101],108.Ceraalbanativ.-
woskbiałyrodzimy.Cerarubea,vulgoflava,cruda-woskżółty.Woskprodukowanyjestprzezróżne
rodzajepszczół:wEgipcieprzezApisfasciata,wIndiachWschodnichprzezApispallida,wEuropie
