Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
PiotrHiszpan
wydałaM.H.daRochaPereira(ObrasmedicasdePedroHispano,Coimbra1973),
któretowydaniejestpodstawąniniejszegoprzekładu.
WiększośćbadaczyautorstwotegotraktatuprzypisujePiotrowiHiszpanowi,któ-
ryjeszczezanimzostałpapieżemjakoJanXXIzdobyłsobiesławęjakolekarz.Obec-
niejestznanychsiedemdziesiątmanuskryptówThesaurusa,pochodzącychzokre-
suodXIIIdoXVIIIwieku.NajstarszeznajdująsięwWielkiejBrytanii,Włoszech,
Francji,HiszpaniiiwNiemczech.Traktatskładasięzezbiorówreceptskatalogo-
wanychwedługposzczególnychdolegliwościinależydorodzajuśredniowiecznej
catena,czyliprzystępnegokompendiumsporządzonegozwypisówróżnychdzieł
przeznaczonegodlaczytelnikówniezaznajomionychzKanonemMedycynyAwicen-
ny.AutorkompilacjikorzystałzewspółcześniedostępnychdziełAwicenny,Galena,
PliniuszaStarszegoiinnychautorów,którychcytujeponadtysiącrazy.Poniższy
wybórobejmujekilkaprzykładowychzłącznejliczby50rozdziałówtegotraktatu2.
SKARBIECUBOGICH.PROLOG.WimięświętejinierozdzielnejTrójcy,która
wszystkostworzyła,któraposzczególnestworzeniaobdarzyłaodpowiednimiprzy-
miotami,przezktórądanazostaławszelkamądrośćmądrymiwiedzaposiadającym
wiedzę,dziełaponadsiłyzamierzamsiępodjąć,Jegosamegowspomożeniuzawie-
rzam,Któryprzeznassprawiawszystkienaszedzieła,jakbyprzeznarzędzia.Jakoże
dziełoniniejszepragnęnazwaćSkarbnicąBiedaków,jemutodziełoprzypisując,który
OjcemUbogichjestzwany.Wktórym,lekarzjeżeliuważniebędzieczytał,nawszyst-
kichprawiedolegliwościłatweiskuteczneznajdzieśrodkizaradcze,jeżeliTegoza
współpracownikamiałby,którystworzyłzziemiMedycynę.Jeżelijednakprzypad-
kiemwziąłbysięzalekturętegodziełaczytelnik,któryskutkiemnieznajomościtego,
coczyta,miałbywyrażaćsięonimzpogardą,niechzanimzastosujedoczłonków
ciałaśrodkizaradcze,zastanowisięnadgatunkiemchorobyinaturąpacjenta,izechce
siędokładniezaznajomićznaturąrzeczy,jejzłożonościąisubstancją,inailepotrafi
zbada[ukrytą]mocposzczególnychrzeczy,wprzeciwnymbowiemrazieślepylekarz
ślepegopacjentadogrobuwpędzi.Takwięc,abydawcywiedzy,Bogu,siętawiedza
niesprzeciwiała,należystrzecsiępilnieiwiernie,abyniedaćsięzwieśćpochopną
ocenączyzwodniczympragnienieminiezastosowaćjakiegośleku,zktóregopo-
woduczytośmierć,czyteżporonienienastąpialbowyjściepłodu.Takwięcto,co
zostałowtymdzielezawartewodniesieniudonaukprzyrodniczych,takwzupełności
należytraktować,anawetumiećspostrzegaćwyjątki.Wierniebowiemgromadzącze
wszystkiegocoudałomisięznaleźćwksięgachstarożytnychprzyrodnikówina-
2
Wybranabibliografia:J.M.CruzdaPontes,Unnouveaumanuscritdes«Quaestioneslibride
anima»dePierreHispanusPortugalensis,nRecherchesdetheologieancienneetmedievale”,43,1976,
s.167-201;J.M.CruzdaPontes,AProposd’uncentenaire:unenouvellemonographiesurPetrus
HispanusPortugalensis,lepapeJeanXXI(†1277)est-ellenecessaire?,tamże,44,1977,s.20-230;
L.CraveirodaSilva,PedroHispano(1277-1977)aluzdosultimosestudos,nRevistaportugesadefilo-
sofia”,33,1980,s.381-404;J.Ferreira,Importanciahistorico-filosoficadePedroHispanonocontexto
daescolastica,nLeopoldianum”11,nr32,1984,s.99-110;M.H.DaRochaPereira,ObrasMedicasde
PedroHispano,ActaUniversitatisConimbrigensis,UniversidadedeCoimbra,Coimbra1973.
