Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Skarbiecubogich
19
9.Także,opiumzmieszajzolejemfiołkowymiweźpołóżjakwyżej.Tenże.
10.Także,makbiały,nasieniebiałegoszalejurozpuszczonezbiałkiemjajaku-
rzegoimlekiemkobiety;działalekkonasennie.Takjakstosujesięwspółcześnie.
11.Także,otwierasiężyłę,któraznajdujesiępośrodkuczoła,ażdoupłynięcia
sporejilościkrwi.Jesttostwierdzone.
12.Także,przykładasiępotemnastępującyplaster:opiumtebańskiego1dr.,
szaleju2dr.,makuczarnego3dr.,ucierasięiwyrabiaz[surowcemz]topoli;roz-
puszczawmlekukobiecymodmłodejdziewczynykarmiącejiprzykładanaczoło.
Eksperymentator.
13.Także,twierdzisię,iżłójwziętyzuchapsadodanydonapojudziałanasen-
nie.Gilbert.
14.Także,jeżelichceszkogośwceluleczniczymuśpić,weź:opium,szaleju,
sokumakowego,liścimandragory11,drewnabluszczowego,nasieniabluszczu,doj-
rzałychowocówmorwowychzwysokiegodrzewa,nasionsałaty,sokuzcykuty,
wszystkiegojednakowopo1dr.,wszystkotoutłuczwmoździerzuiweźnagąb-
kę,abywsiąkłowszystko;połóżnasłońcu,abyzeschła;wyschniętewkładajdo
nozdrzyichoryzaśnie.Namoczinnągąbkęwoccieiwłóżwnozdrza,achorysię
obudzi.Jesttostwierdzone.
15.Także,żółćzajęczapodawanadopiciazwinemsprawia,żeczłowiekza-
wszezaśnie,jeżelitylkoniedaszjemuoctu.Jesttostwierdzone.
16.Także,namaszczasięcałągłowęmaściązolejuróżanego,goryszumiarzu
istrojubobrowego;wnetcierpieniezłagodzi.Galen.
17.Także,gorącepłucoprosięciaprzyłożonedoskronidobrzeskutkuje.Tenże,
tamże.
[18.Także,szalejemgotowanymwsłodkimwinienamaścićnozdrza,uszy
iusta;wnetchoryzaśniezwielkimzadowoleniem.Tenże,tamże.]
[19.Także,gąbkązamoczonąwgorącymwinieczęstookładaćlewąpierś.Tenże.]
SerumLactisdulcificatum;następnieSerumLactisaluminatum,S.L.tamarindatum,tartarisatum,
citratum.
11
nMandragora”=mandragora,por.V
,22,23;VI,50,63;XXXVIII,4;XLV
,52;XLVIII,18.
Mandragora.[solanaceae]Mandragora,dziwostręttobylinabezłodygowaokorzeniuwrzecionowa-
tym,częstorozdwojonymwidłowato,kształtemzbliżonymdopostaciludzkiej,oliściachwrozetce.
Gatunki:Mandragoraofficinarumokorzeniuczarnym,liściachsinozielonych,kwiatachfioletowych,
Mandragoravernalisoliściachjaśniejszych,kędzierzawych,nieprzyjemniepachnących,kwiatach
białozielonych.Otejczarodziejskiejrośliniekrążyłowstarożytnościiwwiekachśrednichwiele
legend.Największerozpowszechnienie,jakośrodekmiłosny,miałodnajdawniejszychczasówko-
rzeńmandragory(mandragoraofficinarum),roślinyrosnącejnadMorzemŚródziemnym,zwłaszcza
wGrecji.Jużodtysięcylatmandragoracieszyłasięwielkąsławą,dziękitajemnejwładzynadprzyro-
dzonej,którąmiałarzekomoposiadać.Roślina,którąOdyseusz,wedługHomera,otrzymałodHerme-
sa,jakodoskonałyśrodekchroniącyodskutkównapojumiłosnegoczarodziejkiCyrce,byławłaśnie
mandragorą.Por.nMandragoradictaquodhabeatmalasuaveolentiainmagnitudinemmaliMatiani.
Speciesduae,feminaetmasculus”,św.IzydorzSewilli,Etymologiarum,PLLXXXII,627;Raban
Maur,Deuniverso,PLCXI,528,529;Werner,Excerptorum,PLabb.,CLVII,1152.Mandragoraatro-
pa,św.HildegardazBingenwSubtilitatumdiv.creat.,PLCXCVII,1151.
